Noorwegen

Rijksgrens, Een blik terug op Zweden. Nu gaan we verder door Noorwegen naar Röros.
Rijksgrens, Een blik terug op Zweden. Nu gaan we verder door Noorwegen naar Röros.
Parkeerplaats aan de Kopparbergs leden, prachtig uitzicht
Parkeerplaats aan de Kopparbergs leden, prachtig uitzicht

Noorwegen wordt officieel in het Noors, Kongeriket Norge (bokmål) of Kongeriket Noreg (nynorsk), genoemd. Vertaald Koninkrijk Noorwegen. Daarnaast wordt Noorwegen aangegeven met: 

  • Norgga gonagasriika (Noord Samisch)
  • Vuona gånågisriika (Lule Samisch)
  • Nöörjen gånkarijhke (Zuid Samisch)
  • Norjan kuninkhaanvaltakunta;  (Kveens, kvenen zijn een Fins-etnische minderheid in Noord-Noorwegen. Kveens is een Finoegrische taal.

Het heeft een constitutionele monarchie en is gelegen in het meest noordelijke deel van Europa. Samen met de landen Denemarken, Zweden en Finland vormt het de Scandinavische langen. Tot Noorwegen behoren ook de eilandengroep Spitsbergen en het eiland Jan Mayen. Niet tot het koninkrijk behorende maar wel onder Noors bestuur vallende zijn de volgende Antarctische gebieden:

  • Bouvet
  • Peter I-eiland
  • Koningin Maudland.

De Noorse Koning is Harald V. Hij is geboren op 21 februari 1937 en hij heeft twee zussen, te weten Prinses Astrid en Prinses -Ragnhild. Hij volgde zijn vader op 17 januari 1991 zijn vader op die toen was overleden. Meer over de koninklijke familie komt in een ander kopje aan bod.

Noorwegen heeft een enorme kustlijn die begint met de grens in Zweden in het zuiden, loopt rond de zuidelijke punt van Noorwegen naar het meest noordelijke puntje in Europa waar het aan Rusland grenst. Het heeft een oppervlakt van 385.207 km2. Dat is inclusief Spitsbergen.

De hoofdstad van Noorwegen is Oslo. De Noren betalen met de Noorse kroon. Hun ministerpresident is in 2025 Jonas Gahr Störe. Het land heeft een bruto nationaal product van 485,3 miljard USD volgens de Wereldbank in 2023. Het land heeft 5,52 miljoen inwoners. Door het lage inwonertal bedraagt de bevolkingsdichtheid ongeveer 13 per km2 als men Spitsbergen meerekent. Doet men dit niet dan is de bevolkingsdichtheid ongeveer 16 per km2.. Echter doordat de Noren zeer geconcentreerd wonen, ligt dit aantal in de dunbevolkte gebieden veel lager.

De taal van de Noren is iets gecompliceerder, ze kunnen zowel Bokmäl of Nynorska gebruiken, daarnaast wordt er Lulesamiska (Vuodna), Sydsamiska (Nôôrje) gesproken. 

Het Noorse landschap wordt gedomineerd door de ongerepte natuur bestaande uit bossen, fjorden, gletsjers en meren.

Wat geschiedenis feiten

Het middeleeuwse Flateyjarbôk spreekt over het feit dat Noorwegen vernoemd zou zijn naar de legendarische koning Nor. 

 

De geschiedenis van het Noorse koninkrijk gaat terug tot de slag om Hafrsfjord uit 872. Deze wordt tradioneel gezien als de slag waarin het westen van Noorwegen werd verenigd in één koninkrijk. Duizend jaar later ontstond de Noorse Grondwet in 1814. Op 17 mei 1814 werd in Eidsvoll tijdens de Riksforsamlingen in de provincie Åkershus de eerste Noorse Grondwet aangenomen. Hierdoor is de Noorse Nationale feestdag elk jaar op 17 mei gevierd.

 

Toch is Noorwegen pas onafhankelijk in zijn huidige staatsvorm sinds de ontbinding van de Zweeds-Noorse Unie in 1905. Tussen 1814 en 1905 bestond de Zweeds-Unie. Deze was een samenvoeging van de tegenwoordige staten Zweden en Noorwegen. De unie stond onder één koning. 

 

Ook bijzonder voor Noorwegen is het feit dat het twee volksliederen kent. Te weten het burgerlijk volkslied, Ja, vi elsker dette landet en het koninklijke volkslied dat ook wel Kongesangen of Gud sign vår konge god wordt genoemd. 

Grote steden

Het lijstje grote steden is niet erg lang:

  • Oslo, hoofdstad
  • Bergen
  • Trondheim
  • StavangerTromsö
  • Kristiansand

Het overgrote deel van de Noorse bevolking woont in en om deze grote steden. 

 

Andere redelijk grote steden zijn:

  • Drammen
  • Florö
  • Ålesund
  • Mo (i Rana)
  • Bodö
  • Harstad
  • Hammerfest
  • Vardö

Noorse rijkdommen

Noorwegen is een land dat rijk is aan gas- en olievelden. Deze vormen samen met enkele andere bodemschatten, de scheepvaart en de handel de grote pijlers van de Noorse economie. Het BBP, het bruto binnenlands product, per hoofd van de bevolking geldt als een van de hoogste ter wereld.

Het IMF, het Internationaal Monetair Fonds, berekent het bbp. Ze baseert haar bevindingen op de lidstaten van het IMF. In 2009 stond Noorwegen met een bbp per hoofd van de bevolking in USD op de tweede plaats, met 79.085 USD. Nummer 1 op de lijst is ook een Europees land. Een van de kleinste staten in Europa, Luxemburg, voert de lijst aan met een bbp van 105.122 USD per hoofd van de bevolking. Nummer 3 is Zwitserland met 76.767 USD, Nummer 4 Qatar met 68.870 USD, Nummer 5 is Denemarken met 56.115 en Nederland staat op de lijst voor 53.900 USD op de 6de plaats. De USA staat op nr 9 met 46.381 USD en Zweden staat op nr 12 met 43.986 USD direct gevolgd door België met 43.533 USD op nr 13 en Finland met 42.999 USD op nr 14. Deze getallen zijn in 2009 gepresenteerd door het IMF. In 2025 kan de volgorde dus gewijzigd zijn. 

Noorwegen werd al vele malen door de VN uitgeroepen tot meest ontwikkelde land. 

Enkele andere wapenfeiten

Zoals ik eerder al zei, Noorwegen heeft een parlementaire constitutionele monarchie. In een constitutionele monarchie is de bestuursrechtelijke positie in een grondwet geregeld. De huidige koning Harald V is inmiddels 88 jaar (2025). Het land kent een minderheidscoalitie welke gevormd wordt door de Arbeiderpartiet en de Senterpartiet. 

Noorwegen is opgedeeld in 15 fylker. Fylker zijn regio's vergelijkbaar met provincies in Nederland. De fylke vormt de middelste bestuurslaag tussen de centrale overhaid in Oslo gevestigd en de gemeenten. Noorwegen kent enkele honderden gemeenten. De Noorse gebieden Spitsbergen, groot 61.055 km2 en Jan Mayen (320 km2) zijn geen onderdeel van een Noorse fylke. 

De historiske

Noorwegen kent een verzameling van historische restaurants en hotels. U kunt meer informatie over deze historische plaatsen vinden op internet. Er wordt ook een gidsje uitgegeven met de aangesloten bedrijven. Zelf hebben we een restaurant in Röros bezocht dat alleen al vanwege de historische sfeer in het restaurant. U zult dit in het fotojournaal van onze dagtocht naar Röros. 

Informatie vind u hier:

Er zijn 123 hotels en restaurants waaronder 2 op boten. Helaas zijn vele objecten in het zuiden van Noorwegen, vooral rond Oslo, en langs de kust. 2 Bevinden zich op Spitsbergen. Wij ontdekten de Kaffestuggu in Röros, waar we van een heerlijke kipsalade hebben genoten alvorens de terugreis naar onze vakantie stuga te aanvaarden. De prijzen waren zeker voor een dergelijke historisch pand. De service was zeer goed, ook toen we een foutje maakten met het feit dat we niet hadden gezien dat er kaas gebruikt werd in de salade. We kregen zonder meer een bord dat geen kaas bevatte. Ook al is het geheel tegen mijn gevoel om eten te weigeren, maar we hebben geleerd dat we dus altijd moeten vragen naar de ingredienten.

In de zomer heeft Kaffe Stuggu een groot terras buiten voor haar gasten. Maar tijdens ons bezoek in april was daar te koud voor. Al was er wel een hondeliefhebber die buiten van zijn hapje en drankje genoot. Met zijn hond.

Ons bezoek aan Röros kunt u bekijken via de knop onder de foto's

 

We kunnen Kaffestuggu zeker aanraden voor een heerlijke lunch. 

Het adres:

Kaffestuggu

B ergmansgata 18

NO 7374 Röros

post@kaffestuggu.no

www.kaffestuggu.no

Telefoon +47 72 41 10 33

Kipsalade van Kaffe Stuggu
Kipsalade van Kaffe Stuggu
Kaffe Stuggu is goed toegankelijk voor minder validen. Alleen kunnen zij bepaalde ruimten binnen niet bereiken. Toiletten bevinden zich een trap naar beneden.
Kaffe Stuggu is goed toegankelijk voor minder validen. Alleen kunnen zij bepaalde ruimten binnen niet bereiken. Toiletten bevinden zich een trap naar beneden.
Uithangbord van Kaffe Stuggu
Uithangbord van Kaffe Stuggu

Spitsbergen

Spitsbergen wordt in het Noors Svalbard genoemd en bestaat uit een archipel in de Noordelijke IJszee op zo'n 565 km ten noorden van Noorwegen. Ze bestaat uit 3 grotere eilanden en een 80-tal kleine eilanden. Ze maakt sinds 1920 met een apart statuut deel uit van het koninkrijk Noorwegen. 

De hoofdstad van Spitsbergen is Longyearbyen. De oppervlakte van 62.049 km2. De geografische ligging is tussen 74°-81° NB en 10°-35° OL. Meer dan de helft van het land, 60%, is bedekt met gletsjers. Er wonen weinig mensen op de archipel. Afhankelijk van het seizoen wonen op Spitsbergen tussen de 3000 en 4000 mensen. De helft hiervan woont in de hoofdstad. 

Landinwaarts is het landschap ruig, de bergen zijn steil. De hoogte van de bergen zijn tussen de 800 en 1300 m hoog. De hoogste bergtop is de Newtontoppen welke een hoogte heeft van 1713 m. Gevolgd door de slechts 1 m lagere Perriertoppenm 1712 m. In totaal zijn er 6 bergtoppen hoger dan 1400 m.

Op Spitsbergen gelden Noors en Russisch als de officiele talen. De betaaleenheid is de Noorse kroon. Spitsbergen ligt in de tijdzone GMT +1, in zomertijd GMT +2. 

De nationale feestdag is 14 augustus.

 

Waar komt de naam Spitsbergen vandaan? De Nederlander Willem Barentsz was opweg naar Nova Zembla in 1596. Hij was toen op zoek naar een noordelijke route naar Oost-Azie. Hij gaf de archipel de naam Spitsbergen. In 1925 werd de Noorse naam voor de Spitsbergenarchipel vastgesteld. Het werd Svalbard. 

In een vermelding in een IJsbergse tekst ui de twaalfde eeuw vond men Svalbard, het betekent Koude rand of iets vrijer vertaald, koude kust. Er is overigens geen enkel bewijs dat de in de tekst genoemde naam daadwerkelijk betrekking had op Spitsbergen. Mogelijk werd er het eiland Jan Mayen of een stuk van de Groenlandse kust mee bedoeld. 

In de meeste talen wordt de archipel tegenwoordig Svalbard genoemd en verwijst Spitsbergen naar het grootste eiland van deze archipel. In het Nederlands en in sommige andere talen, zoals het Duits, het Fries en het Russisch, worden beide echter Spitsbergen genoemd. Ook in Noorwegen wordt de gehele archipel wel aangeduid met Spitsbergen.  

De geschiedenis van Spitsbergen begon aan het einde van de zestiende eeuw. Willem Barentsz was op zijn derde expeditie om de Noordoostelijke doorvaart te vinden naar Oost Azie. De verhalen van de overlevenden van de laatste reis van Willen Barentsz maakten het in de Republiek der Zeven verenigde Nederlanden dat Spitsbergen grote kansen bood voor de walvisvangst.

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden bestond van 1588 - 1795. In de literatuur vaak aangeduid als "de Republiek". Het was een confederatie met de trekken van een defensieverbond en een douane-unie. Ze besloeg grotendeels het grondgebied van het tegenwoordige Nederland. 

In de zeventiende eeuw werden de fjorden en de zeeen van de archipel het jachtterrein van vooral Nederlandse en Engelse walvisvaarders. De Nederlandse Noorsche Compagnie had in de 17de eeuw tot 1660 gedurende het vangstseizoen traankokerijen in Smeerenburg. Smeerenbug is een voormalige nederzetting van de Nederlandse walvisvaarders van de Noordse Compagnie op het eiland Amsterdam, in het Noors Amsterdamöja bij het eiland Spitsbergen aan het fjord Smeerenburgfjorden. Deze waren een onderdeel van de archipel Smeerenburg. Smeerenburg ligt binnen de poolcirkel op zo'n 1000 km van de Noordpool. 

De walvisjacht concentreerde zich op de relatief traag zwemmende en lang drijvende Groenlandse walvis. De vis werd meestal in zijn geheel aan land getrokken. 

De nederzetting bestond uit pakhuizen, woningen en een smederij. Tusse de jaren 1614 en ongeveer 1660 beheerden verschilleende Nederlandse steden die deelnamen aan de Noordsche Compagnie hun eigen traankokerij op Smeerenburg. Amsterdam had twee traankokerijen en verder waren traankokerijen van Rotterdam, Hoorn, Middelburg, Enkhuizen en Delft. Mogelijk hadden ook Veere en de Zaanstreek er een traankokerij. 

In de hoefijzervormige traanovens werd uit het spek van de gedode walvissen het gewenste walvistraan gewonnen. Deze olie was onder ander zeer bruikbaar als lampolie. 

Diverse bronnen hebben in het verleden het aantal mensen op Smeerenburg geschat op tussen de 1000 en 10.000 personen. Archeologisch onderzoek wees echter uit dat er 16 a 17 huizen hebben gestaan. Deze waren voldoende voor de huisvesting van enkele honderden personen. 

Aan het einde van de zeventiende eeuw was het aantal walvissen dusdanig uitgedund dat uitgeweken moest worden naar andere vangstgebieden. Smeerenburg was als seizoensnederzetting toen al opgegeven. Sinds 1973 zijn de resten van Smeerenburg beschermd als onderdeel van de het Noordse nationale park van Noordwest-Spitsbergen. 

Halverwege de achtiende eeuw hadden de walvisvaarders vrijwel alle walvissen rond Spitsbergen gedood. Daarmee was de interesse van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en Engeland gedaald tot 0. In dezelfde periode werd het vaste land van de archipel een nieuw jachtgebied. Nu voor de pelsjagers. In eerste instantie kwamen deze uit Rusland. Dat waren de zogenaamde Pomoren. Later voegden zich daar enkele jagers uit het noorden van Noorwegen bij. De Noren richtten zich op de ijsberen. De jacht was het terrein van solisten en heeft daarom nooit dezelfde dramatische gevolgen gehad als de walvisvangst. 

Een bezoekje aan Trondheim

11 augustus hoopten we Trondheim te bezoeken. Eigenlijk hadden we dat al dagen eerder willen doen, maar het spoor is nog altijd ontregeld na de stormschaden van afgelopen week. Het spoor van Östersund naar Storlien is nog steeds vervangen door bussen. 

Maar de avond te voren zien we ineens dat de trein van Storlien naar Trondheim de elfde wel zal rijden. Dus kopen we een kaartje en besluiten met de auto naar Storlien te rijden. Echter eenmaal in Storlien ziet het er duister uit. 

Pas als de tijd voor vertrek in zicht komt zien we in dat de tgrein niet zal rijden. We vragen ons geldt terug en besluiten met de auto naar Trondheim te gaan. We nemen twee oude Duitse dames mee, die ook gestrand waren in Storlien. Zij willen van Trondheim terug vliegen naar Duitsland. Het treinennet in Noorwegen ligt nog altijd stil voor het grootste deel. Deze storm heeft veel schade aangericht. Klik op de button hieronder voor de foto's.

Wandelbordjes in Zwitserland
Sacco, Giornico, Tessin, Zwitserland, foto 2009

In principe komen al mijn foto's voor verkoop in aanmerking. U kunt altijd aanvragen doen voor foto's op plexiglas of aluminium en andere toepassen, ook kunt u specifieke routebeschrijvingen, huttenbeschrijvingen etc aanvragen. Momenteel is mijn bedrijfsactiviteit vrijwel nul vanwege ziekte. Ik ben momenteel dus niet meer belastingplichtig. Denk daaraan als u iets wilt bestellen. Leverantietijden kunnen toenemen. Een deel van de foto's is gemaakt met een mobiele telefoon. Deze foto's zijn minder geschikt voor de meeste vormen van druk. Toch kunnen we altijd kijken of uw wensen te realiseren zijn.

 

Deze webshop/site is aan veranderingen onderhevig, ik raad u aan om zo nu en dan terug te komen om te zien hoe ver ik ben gevorderd. /Under construction! Updates almost every week. Especially working to get all the mountain cabins in Switzerland ready for the summer holiday!

 

Voorheen   http://celesta.roger-leunissen.nl/ Originally  domain.