Norrbotten Zwedens hoogste provincie en een groot deel daarvan beslaat Lappland en de bergketens aan de Noorse grens. Het gebied is rijk aan mineralen en de rivieren worden gebruikt voor het opwekken van energie. Niet iedereen is met dat laatste gelukkig, maar helaas zijn niet alle rivieren vernietigd door de bouw van stuwdammen. 

Rond Gallejaur is een groot deel van de natuur, de rivier en van het dagelijks leven van de mensen veranderd door de bouw van de waterkrachtcentrale en de aanleg van het stuwmeer. Gallejaur is met de komst van de dam grotendeels ondergelopen slechts een klein deel van het dorp bleef gespaard en is nu een soort openluchtmuseum. 

Gallejaur zal een speciale plaats op mijn site krijgen. Na mijn eerste bezoek in 2017 ben ik er helemaal van overtuigd dat het beslist niet het laatste bezoek is dat ik aan dit dorp breng. 

Waar ik ook over zal schrijven is een dam hoog op in de Luleälven, Suorva, hier werd in de bergen nabij Porjus een dam gebouwd die de levensloop van de Luleälven volledig zou gaan veranderen.  En natuurlijk de kop van de Botnischegolf, de prachtige Skärgården. Die leveren steevast prachtige foto's op. Ongeacht het weer. 

Er is een heleboel veranderd in Zweden sinds ik een kijkje heb genomen bij de Kungsleden in 1984 en 1985. Daarna ben ik helaas niet meer in staat geweest om de route te lopen en te verkennen. Heel jammer want op dit moment kan ik helemaal geen afstanden meer lopen en moet ik het doen met de hulp van vrienden. 

Een van die vrienden is Mats Ohlsen. Hij stelt mij zijn foto's ter beschikking en gaat me ook helpen met het uitwerken van de informatie. Want het schrijft natuurlijk een stuk makkelijker als je iemand kent die de route wel kent. Daarvoor mijn grote dank aan Mats. 

De Kungsleden boeide me al in 1984 toen ik nauwelijks kon lopen door een sportblessure. Ik had erover gelezen, maar ik werd echt enthousiast toen ik door een aantal Same er over hoorde vertellen toen ik de in Västerbotten gelegen Vildmarksvägen bezocht. Bij Stekenjokk kreeg ik de kans om mee te mogen op de quad om te kijken naar de rendieren die de Samen op de bergen hadden lopen. Een dag om nooit meer te vergeten. 

Jammer dat ik nu niet meer weet wie het waren. Ik zou deze mensen graag nog eens ontmoeten. Maar dat is dan weer een ander hoofdstuk. 

Nu ik iemand heb die me aan foto's helpt daar waar ik niet kan fotograferen wordt het tijd dat ik mijn boeken er weer bij ga zoeken. Heeft u vragen, stel ze mij dan gerust. Heeft u Facebook? Of instagram? Daar is Lappmark ook te vinden en daar geef ik het snelste antwoord. Mijn internet is namelijk niet al te best dus het kan zijn dat uw mailtje daardoor over het hoofd wordt gezien of pas laat beantwoord wordt. Mailen kan overigens wel via info(@)lappmark.se. 

Ik wens u alvast heel veel plezier op uw virtuele reis door Norbotten op deze site. Heeft u een leuk reisverhaal na een bezoek aan het noordelijkste puntje van Zweden en wilt u het delen, dan mag u mij dat doen toekomen. Dan kijken we samen of en hoe het een plaatsje kan krijgen op mijn site. 

Allereerst moet gezegd worden dat Laponia geen wildernis is. In Lapiona hebben zo'n 6.500 jaar geleden de eerste mensen  gevestigd nadat het ijs van de grote ijskap van de laatste ijstijd begon te smelten. Een vuurplaats, een nauwelijks waarneembaar pad, op oude ruige smalle paden, dat was het leven van toen en daar kan men nu nog de sporen van vinden. Hier moet u zijn voor een ontmoeting met de statige Ráhpavuobme eland, of voor een blik op de "lilla kärrspiran" (kleine moerasspruit???) in het koude voorjaar. In Laponia staan u vele verrassingen te wachten tijdens uw natuurbelevenissen. Gelijktijdig krijgt een tijdens uw wandelingen in Lapiona een beter beeld van hoe het landschap van heden ten dagen werd gevormd door ijs, water en wind die de ondergrond vernietigden en bergen van aarde met zich mee hadden gebracht. 

Zoals gezegd, mensen begonnen zich ca 10.000 jaar geleden te vestigen in Laponia. Daar waar het ijs smolt kwam de mens, beter gezegd de voorouders van de Samen. Elke beek, bos, heuvel, berg, top, rivier en meer, kreeg zijn eigen naam. Vele van deze oude namen bestaan nog steeds in de Samische taal. Er bestaan 3 Samische talen, met ontelbare dialecten. Tijdens bijvoorbeeld een tocht over de Kungsleden, het meest bekende wandelpad in Zweden, zult u vele van dez namen tegen komen. 

Helaas ben ik nog niet zoveel in Laponia geweest dat ik hier veel eigen foto's kan tonen, maar dat zal komen zodra ik weer een bezoek heb gebracht aan het gebied. Laponia is ook een werelderfgoed. De UNESCO plaatste het gebied al in 1996 op de lijst van wereld erfgoederen. Waarom?

Laponia is een levend werelderfgoed. Mensen, Samen of ook wel Lappen genoemd, wonen al vele duizenden jaren in Laponia. Het is een cultuur en natuur landschap dat is gevuld met sporen van de eerste bewoning zo'n 10.000 jaar geleden. Het is eveneens Europa's grootste samenhangende landschap. 

Het gebied is daarmee zo uniek geworden, dat het voor het nageslacht bewaard dient te worden. Het is niet nu van belang, maar vooral voor hen die na ons komen. Ook zij moeten kunnen genieten van de uitgebreide vlakten voor de bergen waar de rendierhoudende Samen met hun dieren leven. Het moet gewoon beschermt worden. 

Waaruit bestaat Laponia dan?

• groot 9.400 km2
• waar? In Norbottenslan, in de gemeenten Jokkmokk en Gällivare
• Samische dorpen; Baste čearru, Unna tjerusj, Sirges, Jåhkågaska tjiellde, Tuorpon, Luokta-Mávas fjällsamebyar samt Udtja, Slakka och Gällivare skogsamebyar.
• Nationale parken; Padjelanta/Badjelánnda, Sarek, Muddus/Muttos och Stora Sjöfallet/Stuor Muorkke
• Natuurreservaten; Sjávnja/Sjaunja och Stubbá samt områdena Tjuoldavuobme, Ráhpaäno suorgudahka (Lájtávrredeltat) och Sulidälbmá.

In de toekomst zal Laponia waarschijnlijk een eigen pagina krijgen maar zolang ik nog niet voldoende eigen beelden heb zal de informatie hier gedeeld worden. 

Let wel er gelden in dit gebied strikte regels. Zo zijn honden maar heel beperkt toegelaten in het gebied. Vraag daarom goed na of uw viervoeter mee mag op de reis die u gepland heeft. Op het Kungsleden mogen honden meegevoerd worden en er zijn nog een paar uitzonderingen, maar ga er vanuit dat de hond niet mee mag als u buiten deze wandelpaden Laponia wilt ontdekken. 

Elk jaar haalt men een deel van de bruggen in de doorgaande wandelpaden binnen voor de winter. In de herfst van 2020 zal dat gebeuren in week 39. Zo heeft u een indicatie tot wanneer de bruggen er ongeveer liggen.

Het gaat daarbij om een drietal bruggen:

• Skárjá (Mihkká, Sarek nationalpark)
• Varvvekjåhkå (övre) (Södra delen av Laponia)
• Bållávrjåhkå (Padjelantaleden, Padjelanta/Badjelánnda nationalpark)

De bruggen worden naar verwachting in 25 juni 2022 weer teruggeplaatst voor de wandelaars. De exacte tijd is moeilijk te voorspellen omdat veel afhangt van het weer. En dan vooral van de enorme hoeveelheden sneeuw die kunnen vallen in dit gebied. 

Voordat u er in het voorjaar vanuit gaat dat de bruggen weer op hun plaats liggen neemt u liever eerst contact op met laponia.nu. Dan weet u het zeker. Zeker in het voorjaar is het een grote klus om zonder bruggenn de route te volgen. 

Zwanen boven het water zijn altijd een magnifiek gezicht. Helemaal als je ze zo mooi in het licht kunt krijgen. Helaas werd ik tijdens mijn zomerreis 2019 maar 1 maal getrakteerd op deze prachtige dieren. Maar alleen deze ene foto maakt de reis naar Storgrundet reeds de moeite waard. 

De lange reis naar het Noorden is het zeker waard en wie geduld heeft raad ik aan per bus te reizen. Norrlandskustenbussen. Deze bus brengt u in een prachtige reis voor 735 kronen (2019) van Stockholm naar Kalix. De reis kent diverse stops om te eten. 

Vliegt u bijvoorbeeld naar Umeå dan is de reis van daar ook nog lang en indrukwekkend. De uitzichten vanuit de bus zijn prachtig en geven u een beeld van het leven langs de kust. Bus 100 heeft servering aan boord en draait op verzoek films welke u kunt beluisteren met een hoofdtelefoon. Vertrekt u vroeg, dan kunt u uw ontbijt in de bus kopen. Er is plaats voor een rolstoel en op de bovenverdieping van de bus zijn een beperkt aantal plaatsen met extra beenruimte en nog andere extra's.Deze plaatsen kunt u niet vooruit boeken. U betaald aan de chauffeur van de bus 100 kronen extra voor deze speciale plaatsen. 

Vroeger was ook de trein Stockholm - Kiruna de moeite waard, maar door de lijn meer naar de kust te verleggen is deze op veel plaatsen onder gedoken in tunnels die u het mooie uitzicht van vroeger ontnemen. Daarom geef ik heden ten dage de voorkeur aan de bus. Vooral ook omdat deze service aan boord heeft. Laten we hopen dat Corona nu echt achter ons ligt wat betreft beperkingen, want als er restricties gelden, dan is er natuurlijk geen service aan boord. Houd daar dus rekening mee zolang Corona tot restricties leidt.