Wandelen in Graubünden
Tijdens de vele schoolvakanties die ik in Zwitserland heb doorgebracht heb ik heel erg veel gewandeld in de bergen. Ik vond dat een schitterende ervaring en zal deze ook nooit meer vergeten.
ik nu door mijn handicap niet meer kan wandelen blijf ik heel geïnteresseerd in bergwandelen. Door tochten die ik in het verleden heb gemaakt op nieuw in kaart te brengen aan de hand van prospekten en kaartmateriaal of informatie gevonden elders op het internet, kan ik u een verscheidenheid aan wandelingen aanbieden op mijn site.
Gedegen voorbereiding is altijd noodzakelijk. Zowel qua training als wel qua uitrusting. Zorg dat u altijd over regenkleding beschikt daar het weer in de Alpen zo kan omslaan. Ook een extra trui voor het geval de temperatuur op grote hoogte niet zo hoog komt, is geen overbodige luxe. Uw wandelschoenen moeten voorzien zijn van voldoende profiel en goed ingelopen zijn. Verder moet u natuurlijk altijd een goede kaart meenemen al heeft u nog zo veel aanwijzingen op wandelbordjes of in een wandelgids staan. In onvoorziene omstandigheden is deze onontbeerlijk.
De kaartjes zijn een indicatie voor u, eventuele postbus informatie ook, controleer altijd bij de plaatselijke VVV of de wandeling nog in deze vorm gelopen kan worden en wat eventuele haken en ogen zijn.
Respekteer ten allen tijde afgesloten wandelwegen! Deze zijn niet voor niets afgesloten voor wandelaars. In het Bergell, Septimerpas, rond Thusis en ook op andere plaatsen.
Zorg ook altijd voor voldoende eten voor onderweg, ook al denkt u dat u bij een (berg)restaurant kunt gaan eten. Let op dezelfde manier erop dat u voldoende drinken bij u heeft. Ga er niet vanuit dat u onderweg uw drinken aan kunt vullen!
Niet alle wandelingen heb ik zelf gelopen, maar wel vele. Sommige heb ik overgenomen uit prospecten van onder andere de Postautodienst. Van tijd tot tijd worden nieuwe routes toegevoegd aan deze pagina. De route nummers zijn puur voor mijn site om het u gemakkelijker te maken een route terug te vinden en hebben geen koppeling tot de plaatselijke routebeschrijvingen. In de enkele uitzonderingen dat een route nummer daar wel naar verwijst, wordt dat uitdrukkelijk door mij verteld.
Thusis - Hohen Rätien - Felszeichnungen Carschenna route 1
Allereerst gaat u te voet of met de bus of de trein naar het station van Thusis dat op 701 m hoogte ligt.
Daar volgt u de aanwijzingen naar Sils - Viamala, u loopt door de ondertunneling naar het zwembad. Nadat u de Hinterrhein met een hangbrug bent overgestoken, bereikt u Sils im Domleschg. Aan het kasteel voorbij loopt u naar de dorpskerk, alwaar de klim naar de Hohen Rätien begint. Het historische Saumpfad leidt u langs de muren van de Burg Ehrenfels en door het bos loopt u naar Hohen Rätien (947 m).
Het vroeg middeleeuwse kerkkasteel werd later tot Feudalburg verbouwd. Het zorgvuldig gerestaureerde kasteel ligt op een van een schitterend uitzicht voorzien rotsplateau. U kijkt er uit over de
ingang van de Viamala-Schlucht.
Bij de Burghügel neemt u het pad door het bos en over de weiden naar Crap Carschenna (1130 m.)
U kunt genieten van het uitzicht over het Domleschg en de Heinzenberg. Aan de bergzijde, ca 100 m noordelijk vind u de geheimzinnige rotstekeningen, welke in 1965 werden ontdekt. De in de steen gekerfde symbolen stammen vermoedelijk uit de bronstijd (ca 1800 v Chr); kralen, spiralen, schalen, paarden met ruiter en Saumlasten, een faszinerende ontmoeting met tekens die slechts moeilijk te verklaren zijn.
Daarna gaat u weer terug naar het dal. De afdaling loopt in oostelijke richting over een gemoedelijke weg naar Campi (Burganlage) en over een bosweg terug naar Sils en Thusis. Vanaf Sils kan u de tocht bekorten door het nemen van de postbus.
De Heinzenberg strekt zich uit van het Beverin-massief in het zuiden tot in de omgeving van Rhazüns. De Franse hertog Rohan beschreef de Heinzenberg als de mooiste berg ter wereld.
Het startpunt van deze wandeling bereikt u door met de bus vanuit Thusis, Flerden, Sarn of Präz te reizen.
De wandeling voert u vanuit Flerden (1230 m) over een bosweg naar Portein en verder door naar Sarn, Dalin en Präz. Voor het restaurant Plattas buigt u linksaf en zo bereikt u de wegwijzers volgend over bos en veldwegen het Maiensäss Balveins en na een korte klim het idyllische meertje Lag Miert (1354 m). Over de alpenweg loopt u naar beneden naar Rhazüns alwaar u de trein terug kunt nemen naar Thusis.
De wandeling duurt ca 5 uur.
Een familie tip bij deze wandeling is een bezoek aan het Erlebnisbauernhof in Flerden met een aansluitende rondwandeling naar Portein en Sarn. (ca 40 minuten). Terug met de postbus naar Thusis. Aanmelding bij het Erlebnisbauernhof, telefoon +41 81 651 21 85, +41 79 996 08 72. Of ga naar de website Erlebnisbauernhof.
Heinzenberg; Flerden - Lag Miert - Rhäzüns route 2
De Heinzenberg strekt zich uit van het Beverin-massief in het zuiden tot in de omgeving van Rhazüns. De Franse hertog Rohan beschreef de Heinzenberg als de mooiste berg ter wereld.
Het startpunt van deze wandeling bereikt u door met de bus vanuit Thusis, Flerden, Sarn of Präz te reizen.
De wandeling voert u vanuit Flerden (1230 m) over een bosweg naar Portein en verder door naar Sarn, Dalin en Präz. Voor het restaurant Plattas buigt u linksaf en zo bereikt u de wegwijzers volgend over bos en veldwegen het Maiensäss Balveins en na een korte klim het idyllische meertje Lag Miert (1354 m). Over de alpenweg loopt u naar beneden naar Rhazüns alwaar u de trein terug kunt nemen naar Thusis.
De wandeling duurt ca 5 uur.
Een familie tip bij deze wandeling is een bezoek aan het Erlebnisbauernhof in Flerden met een aansluitende rondwandeling naar Portein en Sarn. (ca 40 minuten). Terug met de postbus naar Thusis. Aanmelding bij het Erlebnisbauernhof, telefoon +41 81 651 21 85, +41 79 996 08 72. Of ga naar de website Erlebnisbauernhof.
Murmeltier-Lehrpfad Avers route 3
Met de postbus reist u naar Avers-Juppa op 2005 m..
Daar bereikt u in enkele minuten te voet het begin van de Murmeltierweg in het Bregalgatal. Het wandelpad is zeer goed aangegeven en van de nodige informatie voorzien.
Het pad is ca 3 km lang en kent 11 plaatsen waar uitleg gegeven wordt. Het leerpad eindigt bij Alp Bregalga/Olta Stofel op 2074 m. .
Het leerpad is uitermate geschikt om met (kleine) kinderen te lopen. Het heeft iets te bieden voor groot en klein. Wil je optimaal genieten van deze tocht houd dan rekening met een wandeltijd van ca 3 uur.
U kunt meer informatie krijgen bij het toeristenbureau Avers waar een brochure verkrijgbaar is over dit leerpad. Telefoon + 41 81 667 11 67 of ga naar Avers Tourismus
Stallerberg - Flüeseen route 4
U kunt deze wandeling zowel vanuit Juf als vanuit Bivio starten.
Dus u reist per postbus naar een van beide plaatsen.
Vanuit Juf gestart wandelt u oostwaarts via een steile klim in de richting van Treia-Baches naar Sattel des Stallerbergs (2579 m.). Hier kunt u van een prachtig uitzicht genieten.
Voor u gaat afdalen naar Bivio kunt u een rondwandeling maken om de prachtige Flüeseen. Dit verlengt u wandeltijd met ongeveer een uur.
De afdaling naar Bivio gaat via Plan Tguils naar Bivio op 1769 m.
Wandeltijd ca 3,5 uur. Wandeltijd met Flüesee ca 4,5 u.
De wandeling kan ook omgekeerd gelopen worden. Dan is echter meer ervaring wenselijk omdat de steile klim van Juf naar Stallerberg ook een hele zware afdaling is.
U dient voor deze wandeling wel over de nodige ervaring te beschikken. Het is geen beginners wandeling!
Forcellina - Septimer - Lunghin route 5
U gaat met de postbus naar Juf al waar u 5 verschillende wandelingen kan starten. U kunt tot aan Forcellina of de Septimerpas wandelen en dan terugkeren naar uw startpunt of u kunt verder gaan en dan via prachtige bergtouren naar Bivio, Maloja of Casaccia wandelen.
Septimerpas - Casaccia is afgesloten voor wandelaars. Een omleiding is uitgezet. Zie hieronder een pdf om te downloaden.
De wandeling begint met een flinke klim naar Forcellina (2672 m). U wandelt door de alpenweiden in Zuid Oostelijke richting. Op de pashoogte heeft u een heerlijk uitzicht naar het zuidelijk gelegen Bergell. De afdaling voert u langs Leg da Sett voorbij aan de Septimerpas (2310 m).
U kunt nu kiezen. Of u daalt af naar Bivio of naar Casaccia. Wilt u naar Maloja dan gaat u even richting Bivio en daarna via een klim naar de Lunghinpass (2645 m). Hier bevind zich de drievoudige waterscheiding tussen de Noordzee, de Middellandsezee en de Zwarte Zee. Hier ontspringen de Inn, Julia en de Maira. U daalt af naar Maloja dat op 1815 m. ligt.
Wandeltijd van Juf naar:
- Forcellina, ca 2 uur
- Septimerpas, ca 2,5 uur
- Bivio, ca 4,5 uur
- Casaccia, ca 5 uur
- Maloja, ca 6 uur
Noot van de webmaster
Zelf heb ik deze tochten meer dan eens gemaakt. Ze zijn werkelijk prachtig en goed bewegwijzerd, althans dat waren ze in de jaren 80 en 90.
Neem zeker bij deze tocht altijd een goede gedetailleerde wandelkaart mee van de omgeving. U weet nooit wat u tegenkomt. Ook is het belangrijk dat u voor voldoende proviand en water zorgt zeker als u door wilt lopen naar Maloja. De hoeveelheid bergwater kan op deze afdaling soms erg gering zijn.
U kunt vanuit Casaccia, Maloja of Bivio makkelijk terug reizen met de postbus.
Een andere mogelijkheid is om een overnachting in een hotel te nemen en dan een rondwandeling te maken en uiteindelijk dus weer terug te komen in Juf.
Wandel bijvoorbeeld van Juf naar Forcellina en dan via de Septimerpas naar Casaccia. U heeft voor het overnachten meerdere mogelijkheden. Kunt u makkelijk een kleine tent op uw rug meedragen dan kan u in Vicosoprano een plaatsje op de camping nemen of op de camping nabij Maloja. De afstand van Casaccia naar Vicosoprano of Maloja is goed met de postbus te doen. Of u boekt een kamer in een van de hotel langs de Malojapas.
De volgende dag gaat u dan eventueel met de bus naar Malojapas en vandaar wandelt u met een stevige klim naar Lunghinpass. Dan via Forcellina terug naar Juf of naar Bivio. De mogelijkheden zijn legio. Maar voor het hele gebied geldt wel dat u goed getraind moet zijn en vooral in staat moet zijn voldoende water mee nemen voor uw tocht.
Wandelen met gebruik van de postbus route 6
Er zijn heel wat mogelijkheden voor het wandelen in Graubünden. Ook is het steeds vaker mogelijk om uw auto te laten staan op uw vakantieadres en om er dus met de bus op uit te trekken. Ik zal een begin maken met wat aanbiedingen die vanuit Thusis te maken zijn.
Voor meer info kunt u altijd de brochure opvragen bij:
Postauto Regionalzentrum
Graubünden-St Galler Oberland
Geschäftsstelle Thusis
CH 7430 Thusis
Telefoon +41 81 651 11 85
Fax + 41 81 651 11 94
Of bij Die Schweizerische Post
Postauto
Regionalzentrum Graubünden-St.Galler Oberland
Gürtelstrasse 14
7001 Chur
postautogr@post.ch
Tel. 081 256 31 63
Fax 081 256 32 56
Of kijk op www.postauto.ch
De eerste wandeltips zullen worden gehaald uit de folder die de omgeving van Thusis beschrijft. Thusis ligt op 720 m hoogte aan de ingang van de Viamala-Schlucht en is het uitgangspunt van vele postautolijnen. Stap eens in en bewonder het Burgenland Domleschg of laat u naar de Heinzenberg brengen.
Ook een bijzondere belevenis is het om met een zogeheten Kleinpostauto naar de uitzichtspunten te reizen op de zonneterrassen van Scheid, Feldis of Trans of naar Mutten.
In zuidelijke richting kan u door de gele vloot via de Viamala naar Schams aan de Schamserberg gebracht worden naar het Avers en in het Rheinwald. Ook zijn er aangename snelbusverbindingen door de San Bernardinotunnel in het Misox en naar Bellinzona. En vooral niet te vergeten in de zomer zijn er de prachtige passentochten over de Splügen en de San Bernardinopas.
Een prachtige aanbieding van de postauto is de Ferienkarte Thusis. Hiermee kan u 3 of 7 dagen gratis reizen in de regio van Thusis/Hinterrheintäler. Er bestaan nog meer Ferienkarten. Deze kunt u op de site van de postauto vinden. Waarschijnlijk zal ik er in de toekomst ook nog wel meer bespreken.
Meer informatie kunt u vinden op de volgende sites:
De Ferienkarte kost per volwassene voor drie dagen 45 SFR of voor 7 dagen 70 SFR, bent u in bezit van Haltax-Abo of nog kind dan bedraagt de prijs voor drie dagen 35 SFR en voor 7 dagen 45 SFR.(prijzen 1995)
Val Ferrera en Avers route 7
Campsut - Valle di Lei - Innerferrera
Met de postbus reist u over de avontuurlijke weg door het Val Ferrera in het Hochtal Avers. Juf (2126 m) is hier het hoogstgelegen dorp en tegelijk is dit europa's hoogst gelegen dorp dat het gehele jaar door bewoond wordt.
In het Val Ferrera (ferrum=ijzer) werd gedurende vele eeuwen ijzererts en marmer gewonnen. Ook werd hier veel houtskool gebrand. Langs de straat zijn nog resten herkenbaar van de Hochöfen, de ovens, waarin het erts uit het gesteente werd gesmolten.
Het Hochtal Avers werd door de inwoners van Wallis uit het Rheinwald bewoond. Het kerkje in het hoofddorp Cresta is het enige Godshuis dat er in de gemeente te vinden is.
De wandeling wordt gestart vanuit Campsut (1669 m). Hier begint de klim door het Bleikenwald naar het Tunnelportal Ost. Dan gaat u verder over het Saumpfad naar Furga (2169 m), waar u een prachtig uitzicht hebt over het Avers en het Valle di Lei.
Over een zigzag-weg daalt u af naar het Lago di Lei en u dan loopt u over de stuwmuur. Vervolgens gaat u verder over gedeeltelijk italiaans gebied (zorg dat u altijd uw paspoort of ID kaart bij u
hebt! U kunt gecontroleerd worden) naar Alp Crot, Alp Motta en door het Val Uors naar Innerferrera (1480 m.)
Vanuit Innerferrera kunt u weer met de postbus naar uw hotel, pension, chalet of camping.
De wandeling duurt ca 3,5 uur.
En als u meer van klimmen als van dalen houd dan begint u de tocht gewoon in Innerferrera en eindigt u in Campsut.
Innerferrera - Cresta - Bagnusch - Andeer route 8
Met de postbus reist u over de avontuurlijke weg van Andeer naar Ausser- of Innerferrera.
De wandeling begint achter de school in Innerferrera. Hier neemt u de weg door het bos en na ongeveer 2 uur bereikt u de hutten van de Alp Samada waar u een prachtige rondblik heeft op het dal.
Dan gaat het licht bergaf en gedeeltelijk door het open alpenbos en tussen gigantische rotsblokken door naar de Waldlichtung Lavenzug. Na Tscheppa steekt u de Ava da Mulegn over. Bij Tgeas bereikt u het gemoedelijke natuurweggetje dat van Ausserferrera naar het zomerdorpje Cresta voert.
Indien u in Ausserferrera start dan neemt u dit weggetje dus naar Cresta (1660 m). In Cresta staat het enige kerkje van de gemeente Avers.
In noordelijke richting door de weiden , bossen en over twee beekjes (Aua pintga en Aua granda) klimt de wandelweg nogmaals tot ca 1800 m, alwaar het dan weer vlakker wordt.
Kort nadat u de Aua da Viadurs overgestoken bent bereikt u de Maiensässe van Bagnusch. Hier begint dan de afdaling over een goed begaanbare bosweg naar Bärenburg en Andeer (1000 m).
Geschatte wandeltijd vanaf:
- Innerferrera, 6 uur
- Auserferrera, 3,75 uur
Via Spluga; Zillis - Viamala-Schlucht - Thusis route 9
De twee duizend jaar oude geschiedenis van de transitwegen over de alpen bevat onder andere de 65 km lange lange afstandswandeling van Thusis naar Chiavenna. De Via Spluga kenmerkt zich door haar historische, culturele, volkskundige en natuurwetenschappelijke kenmerken. De postauto maakt het mogelijk om in etappen de Via Spluga te bewandelen.
Met de postauto gaat u allereerst van Thusis uit naar Zillis.
Voordat u de wandeling begint kan u een bezoek brengen aan het wereldberoemde kerkdak van St Martin en daarna gaat u over de Wiler Reischen door het zuidelijke deel van de Viamala naar de elegante brug Punt da Suransuns. De beschaduwde weg voert u aan de linkerzijde van de Hinterrhein in de Viamala-Schlucht.
Hier kunt u pauseren en genieten van de 321 traptreden die u naar beneden kunnen brengen naar de bodem van het ravijn. Let wel, als u afdaalt, u moet ook weer omhoog hoor! En tijd hiervoor zit niet meegerekend in de looptijd indicatie. Ik nooit de moed gehad om naar beneden te gaan en weer omhoog te klimmen. Vooral niet omdat ik meestal een bepakking had van ca 15 kg. Ik liep meest met ouders en later met vrienden. Met die vrienden kwamen we vaak niet terug naar ons uitgangspunt maar hadden onze kampeerspullen bij ons. We gingen of van hut tot hut, of zo nu en dan naar een camping.
Verder gaat het in noordelijke richting en na ca 1 km komt u bij een splitsing. Mensen met bergwandelervaring zullen waarschijnlijk kiezen voor de rechteroever van de wildromantische Via Traversina over de Hohen Rätien en Sils naar Thusis.
De kortere variant en beter begaanbare oude Kommerzialstrasse brengt u door het Verlorene Loch naar Thusis.
Wandeltijd:
- Zillis - Via Traversina - Thusis ca 4,5 uur
- Zilles - Verlorenes Loch - Thusis ca 2,75 uur
Via Spluga; Zillis - Andeer - Splügen route 10
Met de postbus naar Zillis waar u een bijzonder mooi kerkje aantreft.
De wandeling begint in zuidelijke richting daar waar u de Hinterrhein oversteekt. Langs Donath en Clugin loopt een afwisselingsrijke weg naar Andeer.
De kern van deze wandeling wordt gevormd door de Roflaschlucht. U wandelt langs een nieuwe wandelweg naar Sufers.
Vanuit Sufers gaat u over een idylisch Saumpfad naar Splügen op 1457 m.
De wandeling duurt ca 5,5 uur
Valserberg Tomülpass route 11
Dit betreft eigenlijk twee tochten. Beiden zijn namelijk dagtochten.
In het Rheinwald settelden de Wallisser zich in de 13de eeuw. Van hieruit werden ook de dalen Vals en Safien bewoond. Het Rheinwald is een prachtig uitgangspunt voor vele passentochten.
U reist per postbus naar Hinterrhein. Hier begint de wandeling naar Vals. U klimt over bergweiden naar de Valserberg (2504 m). De afdaling voert door het Peiltal naar Vals.
U moet echt een overnachting inplannen in Vals. Het gaat echt niet om deze tocht als 1 tocht te lopen. Vooral de Tomölpass vergt een behoorlijke conditie.
Vanuit Vals kan u de volgende of een andere dag de tweede tocht ondernemen over de Tomülpass. Deze tocht komt uit in het Safiental.
Wandeltijd:
- Hinterrhein - Vals, ca 6 uur
- Vals - Safien - Turrahus 6 uur
Mutten; Obermutten - Zillis route 12
Mutten ligt hoog boven de Schinschlucht. De rit per postbus ernaar toe is al een belevenis op zich. Van eind juni tot september rijdt de kleine gele postbus tot het zomerdorp Obermutten. Dit dorp wordt gekenmerkt door de karakteristieke houten Walliser woningen.
Een aanrader is het in 1718 gebouwde kerkje uit larixhout en zijn mooi beschilderde orgel. Obermutten is het vertrekpunt voor vele mooie bergtouren en -wandelingen.
Van Thusis reist u dus per postbus naar Mutten of in de zomer naar Obermutten. Reserveren voor de bus is aan te bevelen op nummer + 41 81 651 11 85.
Van Obermutten (1860 m) klimt u langzaam in de richting van Muttner Alp en steekt u de bovenloop van e Traversiner Tobels over. U kunt hier genieten van een heerlijk uitzicht op de Heinzenberg en de Schamserberg.
Over de Maiensässe van Samest en Bargias daalt u gemoedelijk af naar Reischen en Zillis.
Wandeltijd vanaf:
- Obermutten, ca 3 uur
- Mutten, ca 4 uur
San Bernardino - Bellinzona route 13
De reis van de postbus van Thusis over Andeer naar San Bernardino (1607 m) en door het Misox naar Bellinzona.
In de zomer is de tocht over de San Bernardinopas 2068 m hoog prachtig. Vanaf de pashoogte bestaat er de mogelijkheid over een Höhenweg naar San Bernardino Villaggio te wandelen. San Bernardino is tevens het uitgangspunt voor vele mooie bergtouren in de omringende dalen, Rheinwald, Val San Giacomo (Splügen-zuidzijde) en in het Calancatal.
Het Castello di Mesocco is de grootste burcht van Graubünden en is in ieder geval een bezoek waard. De burcht is waarschijnlijk in 6e of 7de eeuw gesticht. En bestond bij aanvang uit een kerk burcht. Het kasteel wordt voor het eerst genoemd in 1219. Nu zijn slechts de ruïnes van de burcht over.
Safierberg Glaspass route 14
Met de postbus reist u van Thusis of Bellinzona naar Sufers, Splügen, Medels, Nufenen en Hinterrhein.
Vanaf Splügen start de wandeling met een zware klim naar Gadenstatt. Dan gaat u verder naar Stutzalp en over de alpenweiden wandelt u door naar Safierberg (2486 m).
De begint de ook weer steile afdaling in het Safiental.
Vanaf Turrahus (Berggasthaus, 1694 m) rijdt de postbus naar Safien Platz en Versam. Vanaf Safien Platz voert een wandelweg over de Glaspass (1846 m) naar Obertschappina. In Obertschappina kan dan weer de bus genomen worden naar Thusis.
Een andere mogelijkheid is een overnachting in het berggasthaus in Turrahus en dan de volgende dag met een tocht over de Tomülpass naar Vals wandelen. Terug dan met de postbus naar Ilanz en dan met de Rhätischebahn naar Thusis.
Wandeltijden:
- Splügen - Safien Turrahus ca 5 uur
- Safien Platz - Obertschappina ca 2,5 uur
- Safien Turrahus - Vals ca 5 uur
Overschat uzelf niet. Deze wandeling vergt een goede conditie en vooral geoefendheid met bergwandelen. Zowel de klim als de afdaling hebben venijnige stukjes.
Strec de Vignun route 15
U reist hiervoor met de postbus naar Nufenen.
De wandeling begint begint zuidelijk van Nufenen en u steekt de Hinterrhein over en wandelt daarna over het oude Saumpfad langs de Areuabach.
Over weiden en door het Schwarzwald komt u dan op Alp de Rog (1812 m), waar de beek overgestoken moet worden.
Daar begint de steile klim naar Pass Strec de Vignun op 2373 m. De afdaling geschied over de alpenweiden van het Val Vignun naar San Bernardino Dorf.
U kunt dan nog voor een paar varianten kiezen om in plaats van San Bernardino Dorf op San Bernardino Pass te eindigen. U kunt bijvoorbeeld door het Val Gareida naar de pashoogte lopen.
Daarna kan u terug met de postbus naar Thusis of Bellinzona.
Wandeltijden:
- Nufenen - San Bernardino Dorf, ca 5 uur
- Nufenen - San Bernardina Pass, ca 6 uur
San Bernardino Höhenweg route 16
Met de postbus naar de pashoogte van de San Bernardino Pass. Vanaf Hinterrhein waar het transit verkeer in de grote tunnel verdwijnt begint een van de mooiste passen van de alpen. Vele bochten brengen de postbus uiteindelijk naar de pashoogte. Een avontuur op zich.
Bij San Bernardino Hospiz verlaat u de bus en geniet u van een blik over de See Moèsola en de omringende bergen.
Het eerste deel van de wandeling voert u naar de zuidelijke punt van het meertje al waar de San Bernardino Höhenweg begint. Over alpenweiden en door het Moorgebied bereikt u de alpen Muccia, Vigone en uiteindelijk Cofin met een gondelbahnbergstation (niet in de zomer in gebruik). Door heldere larixbossen gaat het dan bergaf naar San Bernardino Villagio.
Wandeltijd ca 3,5 uur
Terug naar uw uitgangspunt in Thusis of Bellinzona, kan met de postbus.
Surettaseen route 17
Met de postbus reist u naar Splügen. Hier reist u verder met de blauwe bus van de STPS naar de Abzweigung Surrettaseen.
De wandeling voert u vanaf de pasweg over de weiden van de Rhäzünser Alpen naar het Seenplateau (2195 tot 2266 m). De Untere en de Obere Surettasee, de Turrasee alswel twee kleinere meertjes vormen een prachtig landschap. Bij de Obere Surettasee kan u zelf nog gaan roeien met een rubberboot.
Let wel, als u dat wilt moet u daar wel rekening mee houden in de tijd. De wandelingen zijn niet speciaal zwaar en kunnen met kinderen goed gedaan worden. Met kinderen wel extra wandeltijd rekenen en als u wilt varen moet u goed kijken dat u op tijd weer beneden komt. Neem zwemvesten mee want het water is erg koud en bij een ongeluk kan men heel snel onderkoeld raken.
De omgeving is eind juni begin juli op zijn mooist als de schitterende alpenroosjes hun bloemenpracht tonen. De afdaling geschied noodwaard over alpenweiden door eht Fugschtwald naar Splügen of over de bovenste Riedboden en de Sufner Schmelzi naar Sufers.
Wandeltijd:
- naar Splügen, ca 3 uur
- naar Sufers, ca 3,75 uur
Indien u tot een overnachting in Sufers besluit, dan kunt u de volgende dag verder wandelen met route 18 hieronder.
Lai da Vons route 18
Met de postauto naar Sufers waar de wandeling start. Indien u overnacht in Sufers dan kunt u vanzelfsprekend uw wandeling zonder postauto starten.
Vanuit het dorp voert een aangenaam weggetje door het bos en over de Maiensässe u bergop naar het idyllische bergmeer Lai da Vons (1991 m). U heeft uitzicht over het stuwmeer van Sufers en in het Rheinwald.
Dan wandelt u in noordelijke richting door de met bloemen overdekte bergweiden naar de Maiensäss-Siedlung van Promischur (1842 m).
De afdaling gaat dan ofwel direct over de bosweg naar Andeer ofwel over Magun en Donath naar Zillis.
Wandeltijd:
- Sufers - Lai da Vons - Andeer ca 4,5 uur
- Sufers - Lai da Vons - Zillis ca 5 uur
Met de postauto kunt u terug naar Thusis of Bellinzona
Panoramaweg Höhen Bergell route 19
De Panorama Höhenweg Bergell voert u over de rechter dalzijde van het Bergell. De wandelroute is goed gemarkeerd en heeft weinig echte steile stukken. Hij behoort tot een van de mooiste en bekendste wandelroutes in Graubünden. Talrijke uitzichtspunten met prachtige vergezichten in de beroemde Bergell bergwereld, die de wandelaars en de amateur-fotografen helemaal gek maken.
Houdt U ten allen tijden aan eventuele afsperringen! Volg de route zoals die op de bordjes ook wordt aangegeven. Vanwege de enorme rotsverschuiving en modderstroom bij Bondo gelden in het gebied soms extra regels. Houdt deze in acht!
U reist voor de start van deze tocht met de postbus naar Casaccia.
Vanaf Casaccia leiden de wegwijzers u westwaards naar de rechter dalzijde over de Wiesenebene naar het kleine stuwmeer Löbbia. Na het stuwmeer volgt u de wit-roodrwitte markering en wandelt u licht naar beneden naar Barga en door de dennen- en loofwouden naar Roticcio.
* Hier kunt u eventueel afdalen naar Vicosoprano. * Of indien u op de camping in Vicosoprano staat, hier omhoog komen naar de panoramaweg.
Na de eerste verandering van de Wildbach Aua da Mulina klimt de weg gestaag omhoog over een korte afstand. Als eerste steil door de kleine weiden en dan gematigd door het dennenbos. Onder in het dal ligt Vicosoprano.
Er volgt opnieuw een korte afdaling, voor u door het dichte schaduwrijke bos doorwandeld naar Durbegia. Hier wordt vaak gerust vanwege het prachtige uitzicht. Op mooie zomer en herfstdagen kunt u hier versnaperingen verkrijgen. Ga daar echter nooit helemaal van uit en neem altijd zelf voldoende voedsel en drinken mee!
Het panorama van de Bondasca-Gruppe wordt steeds overweldigender tot de Tobel over de Wildbach Valèr overgestoken wordt. Een smal pad voert u door de weiden en het loofbos naar Pravis en naar de Ställen van Parlongh.
De weg klimt en daalt met de omgeving maar blijft voor het grootste deel op gelijke hoogte tot kort voor Soglio. Hier verliest u sterk aan hoogte. U kunt hier ook weer gaan klimmen naar Nasciarina of Vicosoprano.
De tocht over de panormaweg duurt van Casaccia tot Soglio ca 5 uur.
Vanuit Stampa kunt u ook gaan klimmen naar de panoramaweg. Vanuit het dorp voert de weg u over de Mairabrücke langs de dalwand naar Coltura. In Coltura kunt u het Schloss Castelmur bezichtigen. Als maar rechtdoor bereikt u de gemakkelijke weg naar de eenzame Weiler Caccior. U doorsteekt een klein Wildbachtobbel en een loofbos op weg naar de Sonneterrasse Soglio.
De wandeltijd van Stampa naar Soglio bedraagt ca 1,5 uur.
Vooral in de herfst verdient het een aanbeveling om vanuit Soglio af te dalen naar Castasegna. U wandelt over de weg van Soglio naar Promontogno door enkele haarspeldbochten tot Plaza. Daar slaat u af en daalt u door het Wildbachtobel, aan de Caroggiafall voorbij door het kastanjebos naar Castasegna af.
De wandeltijd van Soglio naar Castegna bedraagt ca 1 uur.
Terug met de postbus naar Maloja en St Moritz.
Caumasee route 20
Dit is een wandeling in de omgeving van Films. U reist per postauto naar Flims Waldhaus.
Vanaf de bushalte (1103 m) voert de weg u door het Groosswald naar beneden naar de idyllische Caumasee. Bij het uitzichtspunt Conn (1010 m) treft u een restaurant aan en een prachtig uitzicht in de diepte op de Rheinschlucht. U wandelt verder over de weiden van Pintrun, waar u over het Plateau van Las Seaz naar Trin Mulin (828 m) afdaalt
De wandeltocht duurt ca 3 uur.
In Trin Mulin kunt u met de postbus terug reizen naar uw bestemming.
Flims - Cassonsgrat - Bargis route 21
Met de postauto reist u naar Flims en neemt de halte Bergbahnen. Hier gaat u met de stoeltjeslift naar Foppa/Naraus. Dan met de Luftseilbahn naar Cassons, waar de wandeling begint.
Natuurlijk kunt u de klim naar het bergstation van de Luftseilbahn ook te voet maken, daarvoor moet u dan extra tijd bijtellen. Het is mij niet bekend hoeveel. Zonder gebruikmaking van de liften is het lange en redelijk zware dagtocht gezien de lange klim.
Een korte klim van het bergstation naar Grat (2637 m), vanwaar u een enorm uitzicht heeft op de Bündneralpen. U wandelt naar het oostelijke einde van de graat en daalt dan af over weiden naar de alpenhutten van Tegia Gronda (2016 m). Verder gaat het dan over de steile en stenige Alpweg naar beneden naar Bargis (1548 m).
Wandeltijd vanaf het bergstation, ca 3 uur
De terugreis met de postauto naar Flims, Laax, Chur of elders.
Hochwang route 22
U reist per postauto naar Peist vanuit bijvoorbeeld Chur.
Van Peist (1334 m) klimt u naar de Ställen von Barguns, door het Bawald en over het Maiensäss Zerfalla naar Skihaus Hochwang (1958 m).
Het gemoedelijke bergrestaurant nodigt u uit om van haar diensten gebruik te maken terwijl u geniet van de omgeving. Het prachtige uitzicht over het Schanfigg en de omliggende bergwereld. De afdaling voert westwaards naar restaurant Triemelhütte, over de Maiensässe van Mataun en Sulsch naar Pagig en dan naar de postautohalte.
Wandeltijd ca 4 uur
U kunt hier weer terug naar Chur met de postauto.
Mittenberg route 23
U reist vanuit Chur met de postauto naar het bergdorp Maladers. Maladers ligt aan de ingang van het Schanfigg op een prachtige Sonnenterrasse (1002 m).
Vanuit het dorp Maladers volgt u een goed gemarkeerde Höhenweg en geniet u van het prachtige uitzicht in het Schanfigg. Pas op het laaste stuk van de weg moet u een korte steiging overwinnen naar het terras van de Mittenberg (1114 m). Hier heeft u uitzicht over het Churer Rheintal.
Een goede veldweg vormt de wandeling door het bos in de richting van Chur. Kort na het bereiken van de bergweg buigt u links de Lürlibadweg in, die u naar het Hof (Bisschopszetel) voert. Door de Churer binnenstad komt u bij het station alwaar u bus of trein naar uw bestemming kan nemen.
De wandeling duurt ca 2,5 uur.
Churer Joch route 24
U reist met de postauto naar Parpan waar de wandeling start.
Vanaf de Post in Parpan (1493 m) wandelt u over een natuurweggetje over Oberberg en Capätsch naar de Churer Joch (2034 m), hier is ook een bergrestaurant.
U kunt hier genieten van een prachtig uitzicht op de Bündner hoofdstad en omgeving. De afdaling voert over alpweiden en door lichte wouddelen naar Furgglis (Bergrestaurant) en Tschiertschen (1343 m).
De wandeling duurt ca 3,5 uur. U kunt uw terugreis aanvaarden met de postbus in de richting van Chur.
Feldis - Dreibündenstein route 25
U gaat met de RhätischeBahn naar Rhäzüns en dan met de Luftseilbahn naar Feldis. Of u gaat per postbus naar Feldis. Startpunt van de wandeling is het dalstation van de Sesselbahn naar Mutta.
Feldis ligt op een prachtig zonneterras met grootse uitzichten (1472 m). Van de hoofdwegwijzer aan de Dorfplatz voert de weg u naar Suregns over Pro Niev op de Feldiser Alp (1948 m).
U kunt ook met de Sesselbahn naar Mutta gaan en dan doorwandelen naar de Feldiseralp. Van Mutta gaat u naar Feldiser Alp om dan langs het bergmeertje Leg Palus naar de Dreibündenstein (2160 m) te klimmen.
Op dit historisch belangrijke punt heeft u een overweldigend uitzicht op de bergwereld. Uw blik glijdt over het Rheintal, over Flims tot ver in het Surselva, in het Domleschg en langs de Heinzenberg alsook nog naar hoogdal Lenzerheide en in het Schanfigg.
De afdaling voert over de Hühnerköpfe op de Malixer Alp (1759 m). Hier kunt u kiezen. Of u gaat hier naar Malix (1130 m) of naar Brambrüesch (1595 m).
Wandeltijd van Feldis naar Malix ca 4,5 uur en naar Brambrüesch ca 4 uur. Als u de stoeltjeslift gebruikt dan wandelt u ongeveer een uur minder.
Vanaf Malix kunt u met de postauto terug naar Chur. Vanaf Brambrüesch gaat u met luftseilbahn naar Chur. Deze baan gaat alleen in de weekenden. Doordeweekse ritten of groepen op aanvraag (tel +41 81 250 5590)
Parpaner Rothorn - Tschiertschen route 26
Met de postauto naar het dalstation van de Rothornbahn in Canols. U neemt de Luftseilbahn naar de Parpaner Rothorn. Dit gebeurd in twee delen.
De wandeling begint dus op 2861 m. U heeft een prachtig uitzicht op de bergwereld. Bij helder weer kunt u zo ver u kunt kunt kijken de Bündner bergwereld overzien.
De wandeling voert overhet Gredigsfürkli over een prachtige Höhenweg naar Urdenfürkli. De afdaling brengt u dan naar de Urdensee en over weiden lans Alp Urden.Voorbij aan de Schafalp en door het prachtige Bergbos bereikt u het vakantiedorp Tschiertschen (1343 m).
Deze wandeling duurt ca 3,5 uur
Vanuit Tschiertschen kunt u weer met de postbus naar Chur.
Globi - Wanderweg Lenzerheide route 27
U reist met de postbus naar Lenzerheide en tijdens het zomerseizoen met de gratis sportbus naar het dalstation van de Scalottasbahn in Val Sporz.
De Globi-wandelweg is een succes voor het gehele gezin. Over een lengte van 7 kilometer staan u 13 Globi-Raadsels, Speel- en Leerborden in een heerlijke omgeving.
Op aangewezen dagen kunnen hier ook met Globi kennismaken. Info bij Tourismusverein Lenzerheid-Valbella, tel +41 81 385 1120, Lenzerheide
Wandeltijd van Val Sporz naar Tgantieni ca 1,5 uur en van Tgantieni naar Val Sporz terug ca 1,25 uur.
U kunt met de postauto terug naar uw uitgangspunt.
Alter Schyn route 28
Met de postauto naar Lenzerheide en ver door naar Muldain/Obervaz.
Van Muldain (1210 m) wandelt u over een veldweg naar het uitzichtspunt Pleuna. Hier buigt de historische Schynpassage in de rotsige bergwand af, die afdaalt naar de Schynschlucht.
Nu volgt een heerlijke wandeling naar Parnegl und bergaf naar de electriciteitscentrale die van Sils, waar u ook de Albula oversteekt. Na een korte klim bereikt u het kerkje San Cassian en kort daarna wandelt u Sils binnen.
Wandeltijd bedraagt ca 3 uur.
Let wel u moet een zaklamp meenemen omdat u tijdens de wandeling door een tunnel moet.
Vanuit Sils kan u met de postauto of de RhätischeBahn terug naar uw uitgangspunt.
Savognin - Veia Panorama route 29
Met de postauto reist u over de Lenzerheide en Tiefencastel naar Savognin en met de Sesselbahn gaat u naar Tigignas naar Somtgant.
Van Somtgant wandelt u over de goed gemarkeerde "Veia Panorama" naar Naladas. Het uitzicht op de tegenoverliggende bergketen met de toppen Pz Mitgel, Corn da Tinizong en Piz Ela is overweldigend. In Naladas wandelt u verder over de directe weg naar de gelijknamige Alp (2010 m).
En vervolgens gaat u verder naar Radons (1870 m) en dan door naar Tigia. Op de rechter dalzijde van het Val Nandro beland u meest door het bos in Parnoz, Parseiras en uiteindelijk in Savognon (1200 m).
De wandeling duurt ca 3,5 uur
Terug kunt u weer met de postauto naar Tiefencastel en verder naar uw uitgangspun.
RhB Bahnlehrpfad en historie op de baan route 30
Een prachtige wandeling loopt op de Albulapas langs de sporen van de RhätischeBahn. Zelf heb ik dit traject vele malen gelopen. Niet alleen om de treinen te spotten, maar ook vanwege de prachtige natuur. Een bezoek aan dit wandelpad dat in Bergün begint kan ik dan ook iedereen aanbevelen.
Tevens zijn op het gedeelte Albulapas van de RhätischeBahn regelmatig Sonderfahrten die de wandelaar een prachtig beeld verschaffen langs de baan.
Wit u met de trein mee? Meer info bij rhb.ilanz@bluewin.ch of telefoon +41 812 549 499 of fax +41 819 253 509.
Casaccia - Roticcio - Durbegia - Soglio route 31
Kijk bij route 5 voor de waarschuwingen van afgesperde wandelwegen bij Casaccia!!!
Deze route behoort tot de meest gelopen wandelroutes in het Bergell, het zogeheten "Panoramica". De Panoramaweg biedt uitzichten op de Bergeller Bergen, zonder dat er vele hoogtemeters overwonnenmoeten worden. Bovendien is de weg vrijwel het gehele jaar door toegankelijk.
Het is een klassieker onder de lichte wandelingen in het Bergell, de "Panoramica". Zoals haar naam reeds aanduidt handelt het bij deze route om een hoge weg van Cassaccia naar Soglio met grandiose uitzichtskwaliteiten. De uitzichten op de bergen welke door kletteraars bedwongen worden, diepe blikken in het hoofddal met haar karakteristieke dorpjes.
Het uitgangspunt van deze aan de "Sonnenhang", de zonnige helling, verlopende wandeling het dorpje Casaccia aan de voet van de Maloja- en Septimerpas. Vanaf het plaatselijke kerkhof voert de weg als eerste naar het weideland en buigt dan naar rechts af, daar waar hij in de schaduw van het bosstuk op de rechter dalzijde verderloopt.
Let op: Omleiding voor mensen die de Septimerpas willen beklimmen, zie pdf bij Route 5
Aan het waterbekken van Löbbia voorbij daalt de weg bij Barga en Roticcio licht af. Na het gehucht Roticcio volgt een kleine steiging van de voor de rest verder haast horizontaal verlopende wandeling. Na een diepe insnede van de Aua da Mulia slingert de weg zich door de kleine steile weide. Ongeoefende wandelaars kunnen hier op een kleine bank even op adem komen in de schaduw en onderwijl hun blik werpen op de tegenovergelegen drieduizenders.
Verder bergop voert de weg, door het licht dennen- en loofbos, tot een plateau wordt bereikt dat een blik op het dal vrijgeeft waar men kijkt op de stenen daken van Vicosoprano, het voormalige hoofddorp van het Bergell. Op deze plaats is in de bergwand een ijzeren deur te herkennen. Het gaat hier om een "Stollenfenster", dat bij de bouw van de "Druckstollen" van Casaccia naar Castasegna als materiaalopslag diende. Met deze visuele indruk in het hoofd gaat de weg verder, deels wordt hij een pad, door dichte en schaduwrijke dennenbossen richting Durbegia. Durbegia is waarschijnlijk het mooiste uitzichtspunt van de wandeling.
Omdat nu de helft van de wandeling er op zit is het aan te raden hier een langere pauze of pick-nick te plannen. Wie zijn rugzak hier niet goed gevuld heeft kan ook gebruik maken van het aanbod van een kleine snackkiosk. Dit is de enige echt rustmogelijkheid op het gehele traject.
Nadat men zich volgekeken heeft aan de toppen van het tegenoverliggende Bondasca-Massief, een geliefde kletterriviera van Südbünden, kruist de wandelweg de ravijnachtige inham van de "Valer"-bach. Kort daarop bereikt u het hoogste punt van de wandeling. De weg wordt tot een pad en voert dan over een andere Wildbach, de "Fopeta". Door het loofbos en over de steile weiden bereikt u al snel Pravis. Vanuit dit gehucht is het niet ver meer tot de huizen van Parlongh. Op deze plaats mondt de weg van Coltura en Montaccio uit op de "Panoramica".
Nu volgt het laatste deel van de wandeling dat ook uit historisch oogpunt zeer interessant is. De Panoramica voorzieningen over vele eeuwenoude stenen platen overeen steile helling. Na een laatste wordt wordt het plateau van Soglio bereikt. van af de weiden heeft men een prachtig uitzicht op de slanke kerktoren, de dicht opeen staande houten huizen welke zijn voorzien van een stenen dak en een rij Palazzi. De kastelen werk eens bewoond door de adellijke familie von Salis. Het kasteel Casa Battistazal men eigenlijk maar een bezoek moeten vereren vanwege haar barok tuin.
Vlakbij de kerk bevindt zich de halte van de postbus. U kunt hier eenvoudig terugreizen naar uw uitgangspunt, maar u moet er wel rekening mee houden dat U moet overstappen in Promotogno.
Hoever, hoe zwaar?
- Wandeling: Casaccia - Roticcio - Durbegia - Soglio.
- Wandeltijd: 5.00u (puur Wandeltijd, pauze niet meegerekend)
- Vertrekpunt: Casaccia, bushalte Postauto
- Eindpunt: Soglio, bushalte Postauto
- Wandelkaart: Julierpas 1:50.000, of Wanderkarte Bergell 1:40.000 (Persoonlijk vind ik de laatste prettiger.) Kies als u de mogelijkheid heeft voor een kaart met maximaal 1:25.000 als u wilt kunnen afwijken van de route. Let ook op de eventuele afgesloten wandelpaden!
- Zwaarte van de wandeling: Licht. goed begaanbare wandelweg, deels ook een pad. Slecht één mogelijkheid onderweg om te pauzeren en wat te gebruiken.
- Variaties: De wandeling kan op meerdere punten afgekort worden
Bron: Wandelgids Engadin, Kümmerly u. Frey
Berghütten: www.sac-bernina.ch of kijk op mijn pagina met berghutten.
Lavin - Guarda - Ardez - Ftan - Scuol route 32
Spannende wandeling met mooie uitzichten
De Höhenweg op de linker dalzijde van Lavin naar Scuol heeft de wandelaar heel veel te bieden. Prachtige dorpjes, veelzijdige verre uitzichten en een heleboel cultuurgeschiedenis.
Wie zich echter voorneemt de tocht in 1 dag te lopen moet er rekening mee houden dat men de wandeling al in Ardez of Fran onderbreken moet. Niet omdat de lengte van de tocht te lang is of te zwaar - de pure wandeltijd bedraagt ca 5 uur - maar nee, er valt zoveel te zien en te ontdekken dat men daarmee veel tijd verliest. Neem nu bijvoorbeeld Gonda. Een kleine Weiler vlak bij Lavin, tegenwoordig zijn er alleen nog ruïnes te zien. Guarda, het dorp dat in 1975 de Wakker-Prijs kreeg. Of Chanoua, waar men nog ruïnes vind van stallen en andere gebouwen uit de tijd van de "Saumer", de handelsreizigers die te voet of met muildieren met hun waren onderweg waren door de Alpen. Daarnaast nodigen vele restaurants u met een voortreffelijke kaart uit tot een moment van rust en genieten.
Lavin kan men makkelijk bereiken met de treinen van de RhätischeBahn of per postauto. Het dorp werd in 1869 door een grote uitslaande brand bijna geheel verwoest. Bij de wederopbouw werd gekozen voor een stedelijk aandoend geheel. Zo herinneren monumenten aan de nieuwe bouwwerken aan de stedelijke-noord-italiaanse Palazzi. Tegenwoordig geldt het dorpsbeeld van Lavin als een van nationale betekenis.
Het eerste deel van de tocht voert u licht stijgende over de vroegere dalweg in een klein uur naar Guarda. In tegenstelling tot Lavin bleeft dit dorp na de wederopbouw van 1622 na een grote brand verwoest. Het pittoreske dorp hoog in het dal is een geliefd oord voor dagjesmensen. Vooral de verschillende mooie gebouwen trekken de aandacht, maar ook het geheel is prachtig. Verder voert de tocht naar Bos-cha, waar men aan de rand van de weg zogeheten "Schallensteine" kan zien staan. Het volk noemt deze "Plattas da las strias" ofwel "Hexenplatte" (vertaalt heksenstenen).Volgens overleveringen hebben daar in oertijden de heidenen offers aan hun goden gebracht. De christenen hebben er later een kapel gebouwd, waarvan nu alleen nog maar de fundamenten te zien zijn.
Na Bos-cha gaat u eerst over de weg naar beneden richting Ardez. In een scherpe bocht naar rechts buigt de wandelweg af en voert u door de weiden weer klimmende naar de ruïnes van Chanoua. Na deze ruïnes bereikt met een bos en verder afdalend komt u op de rijweg naar Ftan. Wilt u deze weg vermijden? Buigt u dan na de Tasnabrücke af in het Val Tasna en na 200 m bereikt u dalopwaards een wandelweg welke u naar Fran brengt. Vanaf het dorpsdeel Ftan Pitschen slaat u af naar Munt Clü en geniet u de rest van de weg een eenmalig allesomvattende rondblik op de Unterengadiner toppen, de diep uitgesleten dalen en het slot Tarasp dat zich hoog boven het dal uit troont.
Vanaf Scuol kunt u met de trein van de RhB weer terug naar Lavin. De route is vanwege de vele bijzonderheden makkelijk te onderbreken en weer op te pakken in Guarda, Ardez en Ftan.
Hoe ver? Hoe zwaar?
- Wandeling: Lavin - Guarda - Ardez - Ftan - Scuol
- Wandeltijd: 4 3 /4 uur
- Vertrekpunt: Lavin RhätischeBahn Bahnhof, station Lavin.
- Wandelkaarten: Landeskarte 1:50 000, Unterengadin, 1:60 000 Wanderkarte BAW Unterengadin, Samnaun, Nationalpark, Val Müstair
- Moeilijkheidsgraad: Licht. Meest brede veldwegen, korte stukken asfalt, wandelpaden. Onderweg zijn diverse plaatsen waar men kan rusten en/of eten voorhanden is. Ga hier echter nooit van uit en zorg voor voldoende eten en drinken!
Bron: Wanderführer Unterengadin, Herausgeber BAW, Bündner Wanderwege
Berghütten: www.sac-bernina.ch of kijk op mijn pagina met berghutten.
Maloja - Lägh da Cavloc - Lägh da Bitabergh - Maloja route 33
Familievriendelijke rondwandeling met veel waterpret
Dit is een wandeling voor een halve dag die u veel te bieden heeft. Twee idyllisch gelegen bergmeertjes, uitzichten in het Oberengadin en in het Bergell alsook een avonturenparcours voor jongeren.
Of men nu met openbaar vervoer (de postauto) of met de eigen auto komt, het is de moeite waard een bezoekje te brengen aan het kerkhof van Maloja. Hier rust de beroemdste inwoner van het pasdorp, de schilder Giovanni Segantini. Vanuit het centrum is het slechts 200 m naar het kerkhof. Van daar voert een goed begaanbaar pad in zuidelijke richting naar de skilift Äla en een kinderspeelplaats. Tijdens de wandeling zult u merken dat dit een bijzonder landschap is met vele typische planten. Verschillende mossoorten, dwergstruiken en wolgras groeien hier in het open land. Na ongeveer 20 minuten komt u bij het Bildungs- und Ferienzentrum Salecina, dat door Amalie en Theo Pinkus (bekend van de arbeiders- en vredesbeweging) in 1971 werd opgezet. U wandelt verder langs enkele huizen en steekt de Orlegna-Bach over en in een licht bos gaat het nu steeds berg af. Na de tweede grote bocht gaat u rechtsaf. Het pad voert langs Arven en Lariksen en door een rotsachtig couloir tot u uiteindelijk het diepblauwe Lägh da Cavolc of Cavlocciasee bereikt heeft.
U kunt hier langs de route een rustpauze inlassen. Diverse plaatsen zijn met vuurplaatsen ingericht. Rondom u heen treft u overal de alpenroosjes en de bosbesstruiken aan. Als u geen tropische watertemperaturen verlangt, kunt u zich opfrissen in het koele water. Nadat u het meer voor ongeveer de helft bent omgelopen volgt een wat lastigere klim in de richting van Pass dal Caval. De klim aan de voet van de Piz Salacina zal menig zweetdruppeltje vragen , maar het loont zich zeker de moeite met het prachtige uitzicht in het zuidelijk gelegen Val Forno en Val Muretto. Bij Pas dal Caval laat u de laatste arven achter u. Op 2130 m bereikte u een kleine hoogvlakte met een lieflijke alpenweide, de Motta Salacina. Bij goed weer heeft u hier een prachtig uitzicht naar alle kanten. U ziet Maloja en de Seenplatte van het Oberengadin. Daarnaast kunt u een blik in de diepte werpen, in het Bergell met zijn mooie zijdalen als het Val Maroz.
Natuurlijk zijn hier ook nog enige cultuurgoederen te vinden op deze grote hoogte, te weten de kerkruïne San Gaudenzio bij Casaccia of de Belvedere-Toren op de pashoogte van Maloja. In de diepte beneden bevindt zich een twee fixatiepunt van deze wandeling: de kleine Bitaberghsee. Zig-zag voert het pad u de steile helling af tot u uiteindelijk in een klein half uur het idyllische bergmeertje heeft bereikt. Ook hier loont het zich even een kleine pauze in te lassen. Hier is het echt spannend voor kinderen en jongeren. Achter de westover van het meertje bevindt zich namelijk het «Percorso Avventura», het avontuur en hindernisparcours. Laat je gelijk als Tarzan door het parcous zweven. Op de een half uur durende afdaling van de Bitaberghsee naar Maloja wachten nog meer uitdagingen langs het wandelpad. Eenmaal aangekomen in het dal steekt u de Orlegna-Staumauer over. Dan gaat verder langs de Weiler Orden en weer terug richting het dorpscentrum in ongeveer 20 minuten.
Hoe ver? Hoe zwaar?
- Wandeling: Maloja - Cavlocciasee - Bitaberghsee - Maloja
- Wandeltijd: 4 uur 30 minuten (pure wandeltijd, dus pauzes niet meegerekend)
- Hoogtemeters: 320 m omhoog en 320 m omlaag
- Vertrekpunt: Maloja
- Eindpunt: Maloja
- Wandelkaarten: Landeskarte der Schweiz (1:25 000), Blatt 1276 «Val Bregaglia»
- Moeilijkheidsgraad: Lichte Wandeling, waarbij goed schoeisel toch een grote aanbeveling is, dit omdat de goed gemarkeerde wandeling deels toch wel goede grip vereist.
- Bijzonderheden: Talrijke pick-nickplaatsen en vuurplaatsen aan de Bitaberghsee en de Cavlocciasee. Restaurant aan de Cavlocciasee. Avonturen en hindernisparcous voor kinderen en jongeren langs het deeltraject Maloja-Bitaberghsee.
Berghütten: www.sac-bernina.ch of kijk op mijn pagina met berghutten.
Brusio - Viano - La Dogana - Baruffini (I) - Tirano (I) route 34
Let op: Dit is een grensoverschrijdende wandelroute!!!
In de voetsporen van smokkelaars
Een grensoverschrijdende wandeling in het Unteren Puschlav is met haar prachtige panorama-uitzichten en haar geschiedenis bijzonder interessant. Uitgangspunt van deze wandeling is het station van de RhätischeBahn in Brusio. Brusio staat bekend om het prachtige keerviaduct van de BerninaBahn onderdeel van de RhätischeBahn. De naam BerninaBahn en Bernina Express worden nog altijd gebruikt.
De wandeling begint u met een stuk omhoog langs de weg te lopen die over Prai in de richting van Mottina voert. Voor de gemakkelijk herkenbare heuvel slaat een voetweg naar rechts af naar Ginet. Vanaf Ginet gaat het dan over de geasfalteerde weg verder omhoog naar Viano. Bij deze tocht heeft u steeds weer een mooi uitzicht op de dieper gelegen rivier de Brusio en het beroemde keerviaduct van de RhätischeBahn. In het noorden verheft zich het imposante daleinde bij Miralago, welke door een steenlawine in het verleden is ontstaan. Daarachter werpt u een blik op de vergletscherde Bernina-Groep.
Door het dorp Viano wandelt u over de weg het dal omhoog tot La Dogana, het zwitserse douanekantoor. Vanaf hier gaat u over de alpenweg verder. U volgt de rechter helling welke door de Mulde naar beneden gaat. Het mooiste uitzicht van het onderster deel van het Puschlav bij Campocologno genieten die mensen die nog snel een kleine omweg maken naar de markante Graat. Let op: de Sass da Gal (Hahnenstein) heeft een zeer steile afdaling, voorzichtig dus.
U loopt verder langs een schilderachtig groepje huizen en komt bij de grens (Confine), hier moet u rekening houden met paspoortcontrole! Na een kort stukje weg bereikt u de overblijfselen van de voormalige Italiaanse grenspost. Ze herinnert ook aan een nog niet zo lang geleden tijd waarin de smokkelhandel bloeide, vooral die van koffie. Aan beide zijden van de grens waren ontelbare kleine koffibranderijen welke het Unteren Puschlav de legendarische naam "Geur van koffie" verschafte.
De weg wordt hier erg steil. Als u iets naar beneden kijkt dan zie u donkere boomstronken, welke aan de bosbranden herinneren die hier enkele jaren geleden hebben gewoed. De wandeling voert u nu steeds verder het dal uit en biedt u al snel de eerste blikken in de diepten van het Veltin en verder naar beneden naar Tirano. Om de berg heen maakt de weg een bocht naar het oosten en mondt vlakbij de huizen van Piazzo uit op een geasfalteerde weg die u naar Baruffini voert. Tijdens dit deel van de wandeling heeft u steeds zicht op de wijnbergen en Tirano.
In Baruffini aangekomen gaat u aan het kerkhof voorbij. Ongeveer 5 km na het laatste huis buigt de straat rechts af naar Roncaiola. Nadat u deze een kort stukje bewandeld heeft, slaat u af naar links in de oude weg door de wijnvelden die is gemarkeerd. Deze weg voert u naar beneden naar Tirano. In dit stadje aangekomen loopt u door tot u aan het riviertje Adda bent aangekomen. Hier slaat u vlak voor rechts af en steeds hierbij de hoofdstraat over. Rechtdoor gaat het dan naar het eindpunt van de wandeling. Het station van Tirano.
Vanaf het station van Tirano kunt u weer terug naar Zwitserland met de RhätischeBahn. U kunt ook overnachten in Tirano en dan de volgende dag of dagen dezelfde weg terug lopen. Het is zeker de moeite waard, maar de wandeling is meer bergopwaards en beduidend zwaarder dan de tocht naar Tirano. Wellicht moet u een overnachting onderweg overwegen indien u wilt genieten van het prachtige Bernina-massief.
Hoe ver? Hoe zwaar?
- Wandeling: Brusio - Ginet -Viano - La Dogana - Baruffini (I) - Tirano (I).
- Wandeltijd 5 uur. Houdt er rekening mee dat de vergezichten prachtig zijn en u wellicht veel wilt fotograferen. Deze tijd, plus de tijd om echt te pauzeren moet u hierbij optellen. Gemiddeld zal u dan uitkomen op een dagtocht van ca 7 uur.
- Hoogtemeters: 601 m omhoog en 945 omlaag
- Vertrekpunt: RhätischeBahn Bahnhof Brusio
- Eindpunt: RhätischeBahn Bahnhof Tirano Italië
- Wandelkaarten: Landeskarte der Schweiz 1:50 000, Blatt Brusio (279)
- Denk aan uw paspoort of ID-kaart!
- Moeilijkheidsgraad: Middelzware wandeling over goed begaanbare paden en wegen
- Verfrissingsmogleijkheden: Restaurants bij vertrek en eindpunt, alsook onderweg in de dorpen
Berghütten: www.sac-bernina.ch of kijk op mijn pagina met berghutten.
Alp Grüm - Cavaglia - Varuna - Selva - Poschiavo route 35
Door de wouden van het Puschlav, over weiden en langs wilde beken.
Deze "Hohenweg" voert u door een zeer afwissellend en uitgestrekt gebied. De heerlijke "Maiensässen" en de heilige gebouwen in het prachtige landschap zijn even indrukwekkend als de prachtige uitzichten die u ten deel vallen.
U begeeft zich naar het station van Alp Grüm. U bereikt het station vanuit St Moritz of Poschiavo met de RhätisccheBahn, vroeger was dit de BerninaBahn. U kunt dit station alleen met de trein bereiken!
U heeft prachtig uitzicht bij Alp Grüm. Het landschap biedt u keer op keer tijdens deze 6 uur durende tocht prachtige uitzichten op de Poschiavo zo'n 1000 m lager. U vertrekt vanaf het stationsgebouw. Het pad leidt u door een dun bos de helling naar beneden richting Cavaglia. Door de oude "Wetterlärchen" (weerlarixen) kunt u een glimp opvangen van de Lagh da Palü en de Palü-gletscher. Als u het gehucht Cavaglia bereikt loopt het pad door de vlakke vallei. Bij de halte Cavaglia van de RhätischeBahn buigt het pad naar rechts af. Vanaf hier gaat de wandeling verder over de weilanden naar Cavagliola naar beneden.
Vanaf hier gaat het voor het eerst bergopwaards. Het steile pad loopt door een bosrijke omgeving. U zult verrast worden door de vele alpenroosjes die hier groeien. Na een beklimming van ca 20 minuten heeft u de hoogte bereikt. Een golvend pad loopt hier vandaan naar Varuna. Daar volgt het hoge pad de natuurlijke weg naar beneden over de Val Varuna naar de bocht bij Braita.
De Val Varuna was het startpunt van een stormramp die in 1987 verwoestende gevolgen had voor met name het dorp Poschiavo. Inmiddels is het ravijn van waaruit de verwoestende water en modderlawine 33 jaar geleden naar beneden rolde beveiligd met vele bouwwerken.
Op de weg die over de onstabiele helling leidt en deels door palen worden ondersteund, blijf je door wandelen tot je Braita bereikt hebt. Hier verlaat u de weg om aan de klim naar de Maiensäss te beginnen. Een vlakke onverharde weg volgt, alvorens u weer gaat klimmen in de richting van Somdoss. Na ongeveer 500 meter begint aan uw linkerhand eenpad dat door een sparrenbos leidt. Na in totaal 3 uur wandelen bereikt u uiteindelijk «Val». via de schilderachtig gelegen Maiensässen Li Bigori en Pradel. Hier gaat u over de Ursébach weer klimmen naar de weg. Na ongeveer 200 meter gaat een weg linksaf welke gevolgd moet worden naar de Maiensäss Pru Stefan. U bent nu op 1570 meter. Hier kunt u genieten van het prachtige uitzicht over het centrum van Poschiavo. Kort na het huis gaat u weer linksaf en gaat de wandeling verder over een wandelpad dat naar recht afbuigt in het wilde en romantische Val da Guli. U doorkruist de machtige kloof en vervolgt over een aangenaam voetpad uw weg richting Urgnasch. Aan de achterkant van het westelijke bekken is een steengroeve. Daar wordt de veelzijdige serpentijnsteen gewonnen en in grote blokken de vallei in gebracht. Over het goede wandelpad bereikt u uiteindelijk Selva. Ook dit is een hoogtepunt op deze wandeling.
Gelegen op een terras hoog boven het dal biedt Selva u een weids panoramisch uitzicht. Twee kleine kerken dragen bij aan de idylle van dit buitengewoon mooie plekje dat uitnodigt tot rust. Nu gaat de wandeling verder naar de hoofddal. Het pad gaat door het zeer indrukwekkende Val Pedenal en doorkruist de stroom meerdere keren. U wandelt nu door een loofbos en door weilanden en u bereikt uiteindelijk Burin vanwaar het niet ver meer is naar het dal. Langs de weg bereikt u al snel Poschiavo. Hier brengen regelmatige treinverbindingen u terug naar hete startpunt van deze tocht.
Hoe ver? Hoe zwaar?
- Wandeling: Alp Grüm - Cavaglia - Varuna - Braita - Val - Selva - Punt - Val Pedenal - Poschiavo
- Wandeltijd 6 uur, zonder pauzes gerekend.
- Hoogtemeters: 150 meter omhoog, 1320 m naar beneden
- Vertrekpunt: RhätischeBahn Bahnhof Alp Grüm (niet per auto bereikbaar)
- Eindpunt: RhätischeBahn Bahnhof Poschiavo
- Wandelkaarten: Wanderkarte Val Poschiavo 1:40 000 (Kümmerly + Frey)
- Moeilijkheidsgraad: gematigd. De wandeling voert u over begaanbare paden, straatjes en wegen. De afdaling van 2091 m boven de zeespiegel naar 1014 m gaat u in de benen zitten en vereist een goede conditie.
- Verfrissingsmogelijkheden bevinden zich op het begin en eindpunt. Voor onderweg dient u dus uw eigen voedsel en drinken mee te nemen.
Berghütten: www.sac-bernina.ch of kijk op mijn pagina met berghutten.
Ospizio Bernina - Lej Nair - Scala - Sassal Mason - Alp Grüm route 36
"Gletschermilch", bloemenpracht en vergezichten in de diepte
Een lichte en mooie wandeling rond het Lago Bianco, vertaald het witte meer maar in feite is het zeegroen, naar het uitzichtspunt Sassal Mason. Afgezien van een korte steile klim een wandeling zonder problemen die voorbij gaat aan zeldzame bloemen.
Let op: De route Sassal Mason Lagh da Caralin is afgesloten vanwege vallend gesteente. Lagh da Caralin is wel bereikbaar via Lagh da Palü.
U bereikt Ospizio Bernina natuurlijk per spoor met de RhätischeBahn en ook de postauto rijdt over de Berninapass. Het is mogelijk om aan de pasweg te parkeren en naar het station te wandelen om daar de wandeling te beginnen.
De Berninapass is een zijdal van het Oberengardin waar de waterscheiding ligt bij de meren op de pashoogte. Aan de ene zijde vloeit het water naar het noorden in de Inn en aan de andere zijde naar het zuiden in de Poschiavo.
Het begin van de wandeling is RhBStation «Ospizio Bernina».
U wandelt vanaf het station 100 meter de weg omhoog en slaat hier af naar links in de in noordelijke richting lopende wandelweg. U wandelt langs het meer tot deze kort voor de noordelijke stuwdam van het «Lago Bianco» uitmondt op een weg. Na het oversteken van de sporen van de RhätischeBahn wandelt u verder over de weg die u langs Lej Nair voert of over de stuwdam naar de andere zijde van het dal. Indien u over de stuwdam gaat zult u nog eenvoudiger ontdekken dat de beide meren een totaal andere kleur hebben.
Het kleine Lej Nair in het noorden wordt gevoed door grondwater. Hierdoor krijgt het zijn donkere kleur. Het veel grotere Lago Bianco, "witte meer", heeft een melkwitte kleur die het heeft gekregen door het door de rivieren die voornamelijk gletsjerwater met zeer fijn gruis vervoeren. Het gruis komt van het puin en de stenen die door de gletsjerijsmassa's worden gemalen op de rotsachtige ondergrond.
U wandelt nu langs deze «weissen See» over de route die zuidwaards over de Cambrena-Geschiebefächer aan de grindbergen voorbij naar Scala. Daarbij moet u niet vergeten om het gebied van de Geschiebefächer aan een grondige blik te onderwerpen. Door het terugtrekken van de gletschers groeien hier vele zeldzame pionierplanten. Ook heeft men fantastisch zicht op Piz Lagalb in het noorden en op de Piz Campasc in het oosten.
Nadat u zo'n 40 minuten over een vrij vlakke ondergrond hebt gewandeld voert de weg vanaf Scala bergopwaards naar het uitzichtspunt Sassal Mason op 2355 m. Hier heeft u na zo'n 1 uur en 3 kwartier het hoogste punt van de wandeling bereikt en mag u geruime tijd genieten van het prachtige uitzicht. Zuidwaards kijkt u over de Puschlaver Berge tot aan de Bergamasker Alpen.
Na de afdaling van Sassal Mason voert uw wandeling u over een pad aan de helling tegen de Palü-gletscher. Na enkele keren in het wandelpad komt u weer op een goede weg welke u met grote bogen in het dal voert. In de bocht slaat u naar links af en steekt opnieuw de sporen van de RhätischeBahn over en komt u bij een klein meertje meertje. Hier bij Mot heeft u een prachtig uitzicht in het Val da Pila en naar de bergkam met Piz Campaso en Corn da Prairol.
Door het dichte larixbos en door velden met Alpenroosjes gaat u nu verder over de linker kant hoog over het Val da Pila in de richting van Alp Grüm. Na de grote stenen galerijen die de RhätischeBahn tegen lawines moeten beschermen, krijgt u een prachtig uitzicht in de diepte in het Puschlav. Er volgt een korte steile afdaling vanaf dit uitzichtspunt en u bereikt al snel Alp Grüm. Voordat u weer terug gaat met de trein naar uw uitgangspunt kunt u hier genieten van het zicht op het Vadrat da Palü, de Palü-gletscher en de bergtoppen van Piz Varuna in het zuiden, en Piz Palü en Piz Cambrena in het noorden.
Hoe ver? Hoe zwaar?
- Wandeling Ospizio Bernina - Lej Nair - Scala - Sassal Mason - Alp Grüm
- Wandeltijd 2 uur en 45 minuten (gerekend zonder pauzes)
- Hoogteverschil: 232 m omhoog, 294 m naar beneden
- Uitgangspunt RhB-Station Ospizio Bernina
- Eindpunt: RhB-Station Alp Grüm
- Wandelkaarten; Landeskarte 1: 25 000 La Rösa (Blatt 1278), Wanderkarte Val Poschiavo 1:40 000 (Kümmerly + Frey)
- Moeilijkheidsgraad. Lichte wandeling meest op goed begaanbare paden en wegen
- Verfrissingsmogelijkheden op het begin en eindstation van de RhB, Bernina Hospiz en Alp Grüm, als mede pension Sassal Mason en Restaurant Belvedere
Berghütten: www.sac-bernina.ch of kijk op mijn pagina met berghutten.
Buffalora - Val Mora - Val Vau - Sta. Maria route 37
Een mooi dal en een vreselijke boze vloek
Het Val Mora is absoluut een van de mooiste dalen in Südbünden. U kunt erdoor wandelen wanneer u van Buffalora naar Sta. Maria onderweg bent. U passeert ook een plaats waar eens een mooie Alp geweest zou zijn. Er is echter een maar want lang geleden gebeurde er iets vreselijks in het Val Mora.
«Er kwam een oud mannetje langs en hij vroeg de herder om een stuk brood. Deze joeg de oude man weg met boze woorden. Kort daarna deed een vloek de hut beven en verdween hij samen met de herder in een diepe scheur. Op donkere regenachtige dagen zou je het gehannes met de glazen en ander serviesgoed nog moeten kunnen horen.»
Tot zo ver de saga van een mooie Alp, die bij uitgang van het Val da Tea Fondada (een zijdal van het Val Mora) bij Pt 2153 nabij de beek gelegen moet zijn. Gelukkig zijn regendagen in de warme zomer meer uitzondering dan regel en dus is het niet waarschijnlijk dat de oude herder op de wandeling van Buffalora naar Sta. Maria in het Münstertal te horen zal zijn. Maar op een regenachtige herfstdag kan u geluk hebben de oude herder te horen in zijn hut.
Uitgangspunt voor de middelzware wandeling met niet al te steile beklimmingen en afdalingen, is wel de Postautohaltestelle Buffalora (postbus halte Buffalora) aan de Oftenpassweg. Hier vandaan volgt u de weg naar de alpenhutten bij Pt 2194 langs de prachtige weiden van Buffalora. Weiden die in de zomer vol staan met bloemen waaronder de zo mooie Edelweiss. Geniet van haar schoonheid als u haar ziet, maar raak haar niet aan en pluk haar al helemaal niet. Wilt u haar meenemen, maak dan een paar mooie foto's zodat u haar thuis aan uw vrienden en bekenden kunt laten zien. De wandeling voert u verder met een lichte, nauwelijks merkbare, steiging in de glooiende hellingen van Jufplaun. Nu wordt de steiging wat meer en u bereikt Döss dal Termel over Mots. Döss dal Termel is met haar 2324 hoge ligging het hoogste punt in deze wandeling. Nu duurt het niet lang meer of u krijgt een prachtig zicht in het dal Val Mora. Zeer indrukwekkend is hier de majestueuze Piz Murtaröl met zijn markante gestalte. Daal af naar rechts in het dal en u steekt beneden, waar de Tobel in het dal mondt, de beek. Uw volgende punt is dan Alp Mora dat u over een bijna gladde weg bereikt. De zogenoemde "Viehalp" (vee alp) van de gemeente Müstair beschikt over zeer royale zomerweiden die uitermate belangrijk zijn voor alle vee in de gemeente.
U klimt comfortabel naar de Alp Strella. Over La Stretta bereikt u al klimmend Döss Radond en ziet vele sterk verweerde "RundBuckel" (ronde bulten). Deze getuigen van de noeste arbeid van de oude gletscher. Nu daalt de weg steil af in het Val Vau en voert u naar de beide alpen van het klooster Müstair, Alp Praveder en Las Clastras in Tschuccai. In tegenstelliing tot Alp Mora zijn deze allpen ruw en stenig.
Na de hoogvlakte van Vau (Pt 1755) vernauwt het dal zich weer. De alpenweg voert u snel naar beneden door dennen en larixbossen naar het hoofddal, in welke het Val Vau met een enorme kegel van puin uitmondt.
De afdaling gaat verder door het bos en over weiden boven Sta. Maria. Het eindpunt van deze mooie wandeling ligt net als het beginpunt aan de mooie Ofenpassweg, welke u na korte tijd zult bereiken.
Een deel van deze wandeling voert over het gebied van het Nationalpark Bike Marathons waarvan 29 augustus 2020 al weer de 19de editie wordt gehouden.
De gehele wandeling is geschikt en toegestaan voor mountainbikers. Houdt hier rekening mee tijdens uw wandeling.
Hoe lang? Hoe zwaar?
- Wandeling: Buffalora - Val Mora - Val Vau - Sta. Maria
- Wandeltijd: 5,5 uur (pauzes niet meegerekend)
- Vertrekpunt: Bushalte Buffalora van de Postauto dienst over de Ofenpass
- Eindpunt: Bushalte Sta. Maria aan de Ofenpass
- Hoogtemeters: 506 omhoog en 1099 naar beneden
- Wandelkaarten: Landeskarten der Schweiz, 1:50 000 Unterengadin (Blatt 5017)
- Moeilijkheidsgraad: middelzware dagwandeling. Ook voor kinderen geschikt die over een goede conditie beschikken.
- Verfrissingsmogelijkheden: Gasthaus Buffalora am Startpunkt der Wanderung, diverse Restaurants in Sta. Maria. U dient voldoende eten en drinken mee te nemen op deze wandeling.
Berghütten: www.sac-bernina.ch of kijk op mijn pagina met berghutten.
Zuoz - Chamanna d'Es-cha - La Punt Chamues-ch route 38
900 meter klimmen naar het adembenemende uitzicht van de Chamanna d'Es-cha auf 2594 m ü. M.
Deze route vergt absoluut enige ervaring en vooral conditie van de bergwandelaars. Bent u niet zo van de lange klim, dan kunt u de Chamanna ook vanaf de Albulapas bereiken, maar daarover meer bij de beschrijving van de hut.
Deze route heeft dus als tussendoel de Es-cha hut, wilt u overnachten dient u vooral uw slaapplaatsen te reserveren! Deze wandeling zowel vanaf Zuos als La Punt fantastisch. Het is zeker geen straf hem in beide richtingen te lopen.
Als uitgangspunt van deze wandeling is gekozen voor het RhätischeBahn Bahnhof Zuos. Vanaf het station gaat het bergop over het dorpsplein en het kwartierstraatje "Somvih" tot met aan de rand van het dorp komt.
Bij de wegkruizing aangekomen gaat u linksaf. U wandelt over Chasliatsch aan het skiliftstation voorbij omhoog naar Val Bos-chetta. Na de beek gaat rechts een een alpenweg naar beneden naar Alp Es-cha Dadour in het Val d'Es-cha. Na ongeveer 300 m gaat het pad rechtsaf het Val Müra in. Deze weg volgt men en men steekt een kleine beek over. Vanaf daar gaat een steile zigzag omhoog over "Muot Ot", de hoge heuvel omhoog. Indien men deze weg naar links omhoog gaat dan bereikt u na zo'n 3 uur wandelen uw etappedoel, de prachtige gerenoveerde Chamanna d'Es-cha op 2594 m.
Ik kan u echt aanraden om hier te overnachten. Maar dit moet u vooraf reserveren. De zonsopgang hier is net als de zonsondergang fantastisch om te beleven. Voor kinderen is het ook een belevenis om hier zo hoog in de bergen te overnachten.
Indien u besluit toch verder te wandelen naar La Punt dan gaat u na een welverdiende pauze bij de hut verder over grote weiden van de Alp D'Alvra naar beneden naar de Albulapassweg. Tijdens de afdaling heeft u vrij uitzicht over het Albulatal. Aan de andere kant van het dal heeft u uitzicht op de machtige flanken van de Deschimel, Piz da las Blais, Piz Mez en Crasta Mora. Wanneer je de pasweg bereikt, volg je deze eerst ongeveer 200 meter omhoog naar de Punt Granda, de grote brug. Hier steek je de vallei over en daal je af via de weilanden van Alp Nova en Alp Proliebas naar de Ova d'Alvra beek. Vanaf daar (na de brug) loopt de wandelroute onder de pasweg parallel aan de wegkant en dan een pad naar beneden door de kloof.
Wanneer je de pasweg, Via Engiadina, bereikt, volgt u deze eerst ongeveer 200 meter omhoog naar de Punt Granda, de grote brug. Hier steekt u de vallei over en daal je af via de weilanden van Alp Nova en Alp Proliebas naar de Ova d'Alvra beek. Vanaf daar (na de brug) loopt de wandelroute onder de pasweg parallel aan de wegkant en dan een pad naar beneden door de kloof. Deze weg volgt u tot u de eerste huizen van La Punt bereikt. Daarna volgt u de weg naar de spoorwegovergang en dan buigt men naar rechts af naar het eindpunt van deze wandeling het RhätischeBahn Bahnhof La Punt Chamues-ch.
Hoe lang? Hoe zwaar?
- Wandeling: Bahnhof Zuoz - Chamanna d'Es-cha - Bahnhof La Punt Chamues-ch
- Wandeltijd: 6 uur (zonder rustpauzes)
- Vertrekpunt: RhätischeBahn Bahnhof Zuos
- Tussendoel: Es-cha hütte
- Eindpunt: RhätischeBahn Bahnhof La Punt chamues-ch
- Hoogtemeters: 902 omhoog, 897 naar beneden
- Moeilijkheidsgraad: Middelzware wandeling
- Wandelkaarten: Landeskarten der Schweiz, 1:25 000 Albulapass (Blatt 1237) oder dann 1: 50 000 Bergün (Blatt 258)
- Verfrissingsmogelijkheden: Restaurants rond de stations van de RhätischeBahn aan begin en einde van de wandeling, bij de Es-cha hütte (Telefon: +41 81 854 17 55)
Berghütten: www.sac-bernina.ch of kijk op mijn pagina met berghutten.
Punt la Drossa - Alp la Schera - Buffalora route 39
Panoramawandeling door het Zwitserse Nationaalpark
Deze wandeling heeft alles te bieden als het gaat om flora en fauna. Vanaf het eerste moment dat de sneeuw verdwenen is op de route is het een fantastische route met mooie uitzichten en vele bloemen die in volle pracht bloeien. Vooral rond Alp la Schera kan men de "Mürmeltiere" bewonderen. Op de hele route groeit het zilverachtige Edelweiss vlak voor uw voeten. In de herfst is het uitzicht prachtig geelgoud gekleurd door de larixbossen waarop men neerkijkt. Het enige nadeel van deze route zou kunnen zijn dat hij tegenwoordig ook door mountainbikers gebruikt mag worden en dat het altijd al een erg drukke route is.
Punt La Drossa ziet er met het douanekantoor en de tunnelingang naar Livigno, een Italiaans dal dat geheel door Zwitserland wordt omsloten en als een belastingparadijs gold voor de inkopen van vakantiegangers in Zwitserland, niet bepaald een uitgangspunt waar men van zegt dat het prachtig aan de rand gelegen is van het Nationaalpark. Toch zult u al snel merken dat u in de weelde van het Zwitserse nationaalpark bent aangekomen. Let wel op dat u, wanneer u Livigno bezoekt, u zich aan de Zwitserse douane eisen moet houden welke afwijken van die van de EU.
U bereikt Zernez gemakkelijk van de RhätischeBahn en vandaar kunt u de postauto gebruiken die over de Ofenpassweg gaat. U stapt, zoals u waarschijnlijk al vermoedt, uit bij de halte Punt La Drossa. U loopt langs het douanekantoor en waarschijnlijk ook langs een rij wachtende auto's die de tunnel in willen naar Livigno. De tunnel is te smal voor twee rijbanen dus men moet steeds wachten tot het verkeer van de andere zijde uit de tunnel is, voor men onder de berg door naar het Lago di Livigno rijdt. Juist voor de tunnel gaat het wandelpad naar rechts omhoog het bos in.
Over het licht klimmende pad brengt elke stap u verder door het prachtige "Arvenwald", een speciale dennensoort, en al snel bent u vergeten dat hemelsbreed de veel bereden pasweg midden door het parkgebied loopt. In het dichte woud liggen overal met mos begroeide boomstammen en u treft er imposante mierenhopen aan van de bosmieren. Het voelt aan alsof u in de wildernis van Canada bent terecht gekomen, maar na zo'n 20 minuten wandelen buigt de weg naar Alp La Schera naar links af.
U vervolgt uw wandeling, die dan weer wat meer, dan weer wat minder omhoog klimt. Na een ruim uur bereikt u de grens van het woud op zo'n 2000 m. Over de Alpenweiden wandelt u verder naar Alp la Schera op 2091 m. In totaal duurt de klim van Punt la Drossa naar Alp la Schera ongeveer anderhalf uur. In plaats van een prachtig Zwitsers alpengebouw treft u op Alp la Schera slechts een klein huisje aan met een informatiebord. Ook het ontbreken van koeien op de weiden herinnert u eraan dat u zich in het Zwitserse Nationaal Park bevindt. Op Alp la Schera kan men vaak zeer goed de "Mürmeltiere" bekijken.
Niet alleen de wandelweg die continu steigt, berooft u van uw adem, maar ook het adembenemende uitzicht. Diep beneden u, ligt aan uw voeten het Lago di Livigno met de imposante stuwdam Punt dal Gail. Daarachter verheffen zich toppen. Onbekende als Cima Paradiso en de Piz da l'Aqua. Of een veel bezochte zoals Piz Palü, die met haar geweldige gletscherveld vanuit de verte u begroet. (Hoe groot de gletscher anno 2020 is weet ik helaas niet maar ik hoop dat ze nog altijd imposant is.) Hetzelfde geldt overigens voor de imposante Blockgletscher in het Val da l'Aqua. Ook deze laat zich goed herkennen.
Des te hoger u klimt, des te groter wordt het uitzicht. Al snel verschijnt aan de horizon de Ortlergroep.
Wilt u nog meer? Ja, hoor dat kan. Dan volgt zoals op het kaartje is ingetekend bij Pt 2338 de weg naar links omhoog naar Munt la Schera 2586,7 m hoog. De weg naar de top is gemakkelijk net als de afdaling welke u dan weer bij Pt 2370 op de wandelweg naar Buffalora brengt. Heeft u hiervoor niet genoeg adem over, dan want u gewoon rechtdoor onderlangs Munt la Schera. Maar ik kan het u ten zeerste aanraden! Vooral met kinderen is dit een prachtige "topbeklimming". Hier loont het zich ook goed voor uw voeten te kijken want niet alleen de uitzichten zijn fantastisch, ook de flora is dat met haar prachtige Edelweiss aan de top. Bij Pt 2378 heeft u het hoogste punt van de wandeling bereikt wanneer u niet over Munt la Schera gaat. Kort daarna treft u een groot informatiebord aan en dan volgen al snel de eerste runderen die u duidelijk maken dat u nu het gebied van het Zwitserse Nationaal Park heeft verlaten.
Door de prachtige alpenweiden gaat het over een breed maar steil pad naar Alp Buffalora om dan na korte tijd Buffalora aan de Ofenpassweg te bereiken. Van hier kunt u met de Postauto terug naar Zernez.
Hoe lang? Hoe zwaar?
- Wandeling Punt la Drossa - Alp la Schera - Buffalora
- Wandeltijd 3,5 uur, zonder rustpauzes of pauzes om van de adembenemende uitzichten te genieten. Ook niet meegenomen in deze tijd is de klim naar Munt la Schera!!! In dat geval moet u rekenen met 4,75 u wandeltijd, zonder pauzes.
- Vertrekpunt: Punt la Drossa aan de Ofenpassweg, parkeren kan op parkeerplaats 4.
- Eindpunt: Buffalora aan de Ofenpassweg.
- Hoogteverschillen: 672 m omhoog, 402 naar beneden of via Munt la Schera 988 m omhoog, en 730 m naar beneden
- Wandelkaarten: Landeskarten der Schweiz, 1:25 000 Ofenpass (Blatt Nr. 259) oder dann 1:50 000 Unterengadin (Blatt 5017)
- Moeilijkheidsgraad: lichte wandeling, zeer geschikt met kinderen
- Verfrissingsmogelijkheid bij Buffalora, denk er aan om voldoende eten en drinken mee te nemen voor de tocht!
- LET OP: Deze wandeling voort u grotendeels door het Zwitserse Nationaal Park. Neem de parkregels in acht en beschadig geen flora en verstoor geen fauna.
Berghütten: www.sac-bernina.ch of kijk op mijn pagina met berghutten.
Alp Languard - Fuorcla Pischa - Bernina Suot route 40
Ruw en prachtig berglandschap
Bij het maken van het kaartje bij deze wandeling ontdekte ik een leuk alternatief dat ik zelf ook ooit gelopen heb. Indien je goed getraind bent kun je Piz Languard 3263 m beklimmen. Indien u niet naar de top wilt, of wanneer u terug komt van de top kunt u overnachten in Georgys Hütte. Hier vandaan heeft u prachtige uitzichten en kunt u genieten van een alpine overnachting.
Bij Pt 2927 komt u weer op de beschrijving die hieronder volgt. U kunt de afdaling enigszins bekorten door niet af te dalen naar Bernina Suot maar naar Bernina Diavolezza. Ook hier stoppen de treinen van de RhätischeBahn. Mocht u nog eens willen bekijken waar u heeft gewandeld dan gaat u met de gondel van van Bernina Diavolezza omhoog naar het panoramarestaurant Dialezza. Van hier kunt u nog hoger door te klimmen naar de 3206 m hoge Munt Pers om een nog mooier uitzicht te krijgen.
Uitgangspunt van de wandeling is eigenlijk het bergstation van de stoeltjeslift naar Alp Languard. Als u echter, net als ik, een gruwelijke hekel heeft aan liften en aan stoeltjesliften in het algemeen, dan kunt u of vanaf station Pontresina of zoals ik in het geval van het kaartje gedaan heb vanaf halteplaats Surovas de wandeling beginnen. Bij de dagwandeling ben ik uit gegaan van Surovas en bij de 2 daagse wandeling van Pontresina. Veel verschil in tijd maakt het niet. In beide gevallen loopt u via Sta. Maria omhoog naar het bergstation.
Indien u kiest voor de prachtige uitzichten uit de stoeltjeslift dan start uw wandeling in Pontresina. Zo'n 200 m boven het Hotl Schweizerhof is de stoeltjeslift (Sessellift) haar dalstation. In enkele minuten bent u nu op Alp Languard. Onderweg kunt u neerkijken op de wandelaars die de weg naar boven lopen. De wandelroute kruist de lift 2 keer. Als u met de lift komt dan raad ik u aan om nog een blik terug te werpen op Pontresina en op het prachtige kerkje van Sta. Maria.
Maar nu naar onze wandeling waarbij hoogst waarschijnlijk getrakteerd wordt op steenbokken, murmeltiere, en vele vaak zeldzame hoogalpine bloemen.
Nu kan de eigenlijke wandeling dan beginnen. De berekende tijd onderaan gaat er vanuit dat u met de stoeltjes lift komt. Ik zal proberen ook een bij benaderings tijd te geven van de tijd die u nodig heeft om zelf naar Alp Languard te wandelen.
U begint met een langzame klim in het Val Languard over de het pad op de rechter dalzijde. U krijgt indrukwekkende beelden van de vergletscherde Bernina-groep maar ook op het Stazerwald en de St. Moritzersee. Niet te vergeten ook de berggroep om de Piz Julier. In ca 75 minuten klimmen bereikt u "Plaun da l'Esen". Op deze bergrug bevond zich vroeger het laatste "Rosstation", in de tijden dat er nog ander verkeer was dan te voet of te paard/ezel kon men tot Plaun da l'Esen reizen met zogenoemde "Saumtiere" meestal waren dit paarden of ezels.
Vanaf hier voert een goed begaanbaar maar smal voetpad in zigzag richting Piz Languard omhoog. In de twee steile helling verlaat u de route naar Piz Languard.
*** Voor de alternatieve route lees onderaan verder bij de ***
Er volgt nu een gedeelte dat haast vlak te noemen is naar "Fuorcla Pischa", welke u bereikt na een tweede 75 minuten wandeling. Kleine meertjes, die met gletscherwater van de Piz Albris gevoed worden, grazende steenbokken in de holten onder u springen in het oog. Kort voor de Fuorcla opent het landschap zich en opent het zicht op een andere holte welke op een steenwoestijn lijkt. Midden tussen al dit puin groeien prachtige bloemen. Ook de kleine meertjes hebben grote aantrekkingskracht op ons oog. De grootste is wel het "Lei da la Pischa". Heeft men de Fuorcla Pischa bereikt, dan daalt u links af in de holte, waarbij de heuvel die zich voor het Lej da la Pischa bevindt aan de rechterkant gepasseerd wordt.
Het pad gaat verder naar het zuiden langs de imposante puinhellingen onder de Piz Albris. Al snel opent het landschap en biedt uitzicht op het meer van Bernina. Even verderop bereikt u de overgang naar het “Val da Fain”. Een korte rustpauze is hier aan te raden, omdat het panorama dat zich voor de wandelaar opent te indrukwekkend is: vrij uitzicht op het gletsjermassief van Bernina met de Piz Palü en vrij uitzicht op het Lago Bianco bij de Berninapas. Voor u ziet u de "Val da Fain" (Heutal), een van de meest gevarieerde en botanisch interessante gebieden in de regio.
Voorzichtigheid is geboden wanneer u nu de afdaling naar deze vallei onder uw voeten neemt. Omdat het pad op sommige plaatsen behoorlijk steil is. Aan de rechterkant loopt het de vallei uit via de steile grashellingen naar de «Valletta d'Albris». Vanaf dit punt keert het pad terug naar Val Pischa. Onderaan de richels gaat u in een steile zigzag de Val da Fain in. Op de steile en uitgestrekte hellingen ontdekken bergwandelaars met kennis van planten planten die tot de zeldzaamste en mooiste van het hele Alpengebied behoren. Midden in dit landschap hebben hele kolonies marmotten hun thuis.
Bij “Plaun Grand” heeft u de bodem van de vallei bereikt en komt het pad samen met een weg die u uit de vallei volgt aan de rechterkant van de beek. Aan de linkerkant aan de voet van Piz Alv staan de gebouwen van Alp Bernina. Nadat u de Bernina-beek bent overgestoken, bevindt u zich op de pasweg, die u in noordoostelijke richting volgt. Het einde van de wandeling wordt bereikt na ongeveer 400 meter: het is niet ver met de trein van het RhB-station "Bernina Suot" naar Pontresina. U kunt ook na Alp Bernina de bordjes volgen naar Bernina Diavolezza en daar de trein terug nemen. Zie 2 daagse route.
***
Wilt u omhoog naar Piz Languan? Dan gaat u de steile helling verder omhoog naar Piz Languan. 80 hoogtemeters onder de top bevindt zich de Chamanna Gregory op 3175 m. Vanaf de hut bereikt u in ca 30 minuten de top van Piz languan. Hoog alpine ervaring is zeer gewenst! Hoewel het voor echte alpinisten een gemakkelijke klim is moet u hem niet onderschatten. Bovendien, u moet ook weer veilig terug naar beneden. Heeft u nog nooit een topbeklimming gedaan dan is dit een van de minder zware beklimmingen, maar in dat geval raad ik u toch aan gebruik te maken van een plaatselijke gids.
De zonsondergang en zonsopgang bij Chamanna Gregory zijn zoals zo vaak op deze hoogte echt een belevenis.
Wilt u overnachten bij Chamanna Gregory dan moet u uw slaapplaatsen reserveren. Dit is verplicht vanwege de eisen die de Zwitserse overheid op dit moment (2020) stelt. Tevens moet u extra water meenemen. In de Gregory Hütte is geen stromend water en kan niet gedoucht worden. Bij de beschrijving van de hut zal ik alle vereisten vermelden.
Hoe lang? Hoe zwaar?
- Wandeling Alp Languard - Fuorcla Pischa- Bernina Suot of Pontresina - Alp Languard - Piz Languard - Gregory Hütte - Fuorcla Pischa - Bernina Diavolezza
- Wandeltijd: 4 uur en 45 min of dag 1 met topbeklimming 4 uur 30 minuten en dag 2 uur en 50 minuten
- Vertrekpunt: Surovas of dag 1 Pontresina en dag 2 Gregory Hütte
- Eindpunt: Bernina Suot of dag 1 Gregory Hütte en dag 2 Bernina Diavolezza
- Hoogteverschillen: 520 m omhoog en 800 m dalen of dag 1 1500 m omhoog en 80 m dalen en dag 2 89 m omhoog en 1184 m dalen.
- Wandelkaarten: Landeskarte 1257 St. Moritz (1:25 000), Landeskarte 1258 La Strett (1:25 000)
- Moeilijkheidsgraad: Veeleisende en deels zware wandeling. De wandeling gaat deels door steil terrein. Als er nog sneeuw ligt in de holtes aan de voet van Piz da la Pischa, is het te verwachten dat de markeringen van het pad niet zichtbaar zullen zijn.
- Eetgelegenheden: restaurants aan het begin en einde van de wandeling. En bij beklimming van Piz Languan bij de Gregory Hütte (zie voor informatie bij de Chamanna Gregory)
Berghütten: www.sac-bernina.ch of kijk op mijn pagina met berghutten.