De Alp van Corte Nuovo (1.635 m boven zeeniveau) in de Centovalli-vallei was ooit een belangrijke plek voor het plattelandsleven van de lokale gemeenschappen en is nu het middelpunt van een waardevol project van het patriciaat Borgnone, dat tot doel heeft de berg te redden van de voortdurende achteruitgang van de afgelopen decennia en hem met een specifiek herstelplan om te vormen tot een toeristische attractie.

46.179058° N, 8.611347° Ö (DD) eller 46°10'44.6"N, 8°36'40.9"Ö (DMS)

U vindt de route van Venlo (Nederland) naar Merishausen (CH) op de downloadpagina. Daarna kunt u de routes gebruiken die ik geplaatst hieronder. Camedo ligt en enkele kilometers verderop in Centovalli vallei. Camedo ligt vlak voor de grens met Italie. 

Vanuit Nederland bereikt u per spoor Basel of Zürich vrij eenvoudig. U kunt eventueel ook vlliegen naar deze twee uitgangsplaatsen. Daarna neemt u de trein naar Locarno. Daarna neemt u de trein richting Domodossola en stapt uit in Camedo. 

Vanaf het station Camedo op 549 m gaat u omhoog het dorp in. Verder over de straat naar Borgnone en dan naar Lionza. Hier begint de gemarkeerde bergpad dat naar het Val del Marcou en Saurè leidt. De berghelling wordt nu steeds steiler, grotendeels door het bos en af en toe ook wat onbeschut, Via Faedo en Chignoi naar Pescia Lunga. Daar aangekomen slaat u linksaf en bereikt kort daarna Rifugio Corte Nuovo.

U kunt ook de aanwizingen bij Alla Chapanna volgen, de gondel nemen tot die vanaf Verdasio naar die hut leidt. Vanaf daar kunt u route volgen die hieronder staat bij de topbeklimming naar Pizzo Ruscada.

Deze kleine hut werd pas op 29 juli 2017 geopend. Hij is voor iedereen toegankelijk. Het is zeer eenvoudig ingerichte hut in een spartaanse stijl. Hier kunt u een ouderwetse berghutervaring opdoen. 

De hut heeft een woonkamer met kleine keuken van ca 30m2. En er is een een mezzanina, ik zou zeggen slaapzolder of loft, voor 6 personen. 

U betaalt achteraf voor uw verblijf. U hoeft geen aanbetaling te doen. Voor de betaling kunt u gebruik maken van de onderstaande gegevens, Twint of contant in de kluis. Prijzen van drankjes en andere extra's betaalt u gelijktijdig. Prijzen staan vermeld op website. Prijzen voor alle gerechten zijn per persoon. 

Indien u met euros betaald dan geldt een wisselkoers van 1 euro = 1 CHF

IBAN: CH24 8080 8009 7945 0260 1

BIC/SWIFT-CODE: RAIFCH22333

BANCA RAIFFEISEN LOSONE PEDEMONTE VALLEMAGGIA

Het adres van de hut:

Amministrazione patriciale di Borgnone

Costa sopra Borgnone 2

6658 Borgnone, Centovalli

cortenuovo@gmail.com

Bij verlaten van de hut neemt u alle lege verpakkingen mee, ook van de dingen die u niet zelf meegebracht heeft. 

De Rifugio Corte Nuovo ligt op 1635 meter boven zeeniveau op de bergkam die de waterscheiding vormt tussen de valleien van Onsernone en Centovalli. De hut  is gebouwd op de ruïnes van een oude hut op de gelijknamige alpenweide en werd ingewijd op 29 juli 2017. Via beide valleien is de hut in ongeveer twee uur te bereiken.

Het is een bestemming voor wie de Pizzo Ruscada wil beklimmen, maar ook een populaire tussenstop, zowel voor wandelaars die een paar dagen willen wandelen als voor hen die gewoon willen genieten van het prachtige panorama dat zich uitstrekt van de oevers van de Verbano tot aan de vele bergen van de regio.

De infrastructuur bestaat uit een ruimte die dienstdoet als keuken/woonkamer, met daarboven een mezzanine met 6 bedden. De slaapkamer is voorzien van matrassen, kussens en dekens. Het gebruik van een eigen slaapzak/laken is echter verplicht.

De inrichting is spartaans maar smaakvol en u vindt er alles wat u nodig heeft voor een aangenaam verblijf: een houtkachel om op te koken en te verwarmen, een kleine voorraadkast met houdbare levensmiddelen en een goed gevulde bar.

De kamer is voorzien van drinkwater en elektrische verlichting. Dankzij het kleine fotovoltaïsche systeem is het mogelijk om mobiele telefoons op te laden. Vergeet niet uw USB-kabel mee te nemen.  De mobiele ontvangst in Corte Nuovo is goed.

Er is een toilet en een waterput buiten.

Reserveringen moeten via de website worden gemaakt . De bevestiging bevat ook de code waarmee u de sleutel uit het kluisje naast de toegangsdeur kunt halen. In dringende gevallen kunt u de code ook bij Corte Nuovo verkrijgen door te bellen naar een van de telefoonnummers die op de deur vermeld staan.

Betalingen kunnen contant (in de kluis), met het bijbehorende overschrijvingsformulier of via Twint worden gedaan.

Er zijn in de omgeving veel wandelpaden. Niet allemaal even goed onderhouden helaas. Het is daarom van groot belang dat u naast eventuele digitale kaarten ook over fysieke kaarten en een compas beschikt.

De enige topbeklimming nabij de hut is deze:

• Pizzo Ruscada 2004 m

Hier volgt een globale routebeschrijving

Neem vanuit Lionza het wandelpad naar Saoree en neem bij P. 1002 het nogal ruige pad naar Verdasio. (U kunt er ook voor kiezen om pas in Verdasio te starten) Op de volgende bergkam naar Coste, vervolgens over de hele bergkam op naar Pianascio: de klim wordt steeds steiler en rotsachtiger, maar nooit hoger dan klasse II.

Volg nu de bergkam naar Pizzo Ruscada.

Keer terug naar P. 1713 en over de steile zuidgraat naar het wandelpad vanaf Rifugio Corte Nuovo (toegankelijk vanaf mei), dat naar Costa leidt. Van daaruit keert het goede pad terug naar Lionza.

Het is makkelijker om vanaf P. 1713 naar Corte Nuovo te lopen en vervolgens het interessante, gemarkeerde pad via Cöll te nemen.

Een goede route voor het laagseizoen, aangezien de sneeuw snel verdwijnt.

Benodigde uitrusting:

Stokken zijn aan te raden

Indien u de tocht met kinderen maakt, maak gebruik van harnas en helm. Zowel voor uw kinderen als uzelf. Het leren van kinderen in de Alpen is belangrijk. Uw goede voorbeeld is daarbij nog veel belangrijker. Maak gebruik van touwen om uw kinderen meer vrijheid te geven en hun toch safe vast te houden.

Er is eigenlijk maar 1 tocht welke ook de beklimming van de Pizzo Ruscada inhoudt. 

• Comologno - Pizo - Monte di Comino (normaalroute) T3 

Hier volgt een globale beschrijving:

Van de jungle naar de uitkijktop en weer terug naar het plateau

Sinds de Tweede Wereldoorlog is het bosareaal in Ticino verdrievoudigd tot meer dan 150.000 hectare en blijft het groeien door het gebrek aan bosbeheer op grotere hoogte. Met ongeveer 50% bosbedekking is Ticino nu al het meest bosrijke kanton van Zwitserland in verhouding tot zijn totale oppervlakte. Sinds december 2002 herbergt de lagere Valle Onsernone ook het op één na grootste bosreservaat van Zwitserland. De voorgestelde etappe voert ons door verschillende bosgebieden binnen het reservaat, van de diepe, vochtige kloof en droge bergkammen tot het alpiene bergtopgebied van de Pizzo Ruscada. Onderweg komen we een zilversparrenbestand van Europese betekenis tegen. Zilversparren overleefden de laatste ijstijd in Zuid-Italië tot ongeveer 15.000 jaar geleden en veroverden van daaruit het Alpengebied. Op hun reis naar het noorden hebben ze diverse bestanden gevormd aan de zuidkant van de Alpen, waardoor de zilversparren van Valle Onsernone genetisch verschillen van die ten noorden van de Alpen. Ze zijn bijvoorbeeld veel beter bestand tegen klimaatverandering, wat kan bijdragen aan de overleving van de soort in de toekomst.

Comologno - Pizzo Ruscada

De afdaling naar de Isorno begint bij de kerk van Comologno en loopt westwaarts langs de begraafplaats naar Corte. Voor het eerste huis in de lager gelegen huizengroep in Corte (houten wegwijzer) leidt een smal, kronkelend pad naar de houten brug (856 m) over de Isorno (mooie, gemakkelijk toegankelijke zwemplekken rechts en links van de brug). Na het oversteken van de Isorno leidt een andere brug over de indrukwekkende, diep ingesneden en met mos bedekte Valle del Guald. Na de eerste steile haarspeldbochten slingert het pad elegant omhoog door het bos en voert langs de soms verbazingwekkend rotsachtige bergkam (of iets links daarvan) naar Alpe Lombardone (1588 m). Iets rechts van de bergkam aanhoudend bereikt het pad de vervallen gebouwen op 1705 m, waar het pad uiteindelijk de bergkam verlaat en besluiteloos op en neer gaat richting Alpe Ruscada. Slechts een paar meter voor de ruïnes op 1737 m leiden smalle paden over kleine weilanden en door dicht struikgewas van alpenrozen direct naar de noordkam van de Pizzo Ruscada. Over rotsblokken is de top van de Pizzo Ruscada (2004 m) gemakkelijk te bereiken.

Pizzo Ruscade - Monte di Comino

De gemakkelijk bereikbare oostelijke bergkam leidt van Pizzo Ruscada naar Corte Nuovo en Pescia Lunga (1511 m). Een vrij steile klim met een kort, enigszins blootgesteld smal stuk leidt naar de top van Pizzin (1643 m). Het pad daalt af en klimt vervolgens weer naar Pianascio, alvorens uiteindelijk af te dalen naar de kerk Madonna della Segna (1166 m). Na een korte of lange blik op het veenmoeras achter de kerk leidt een breed, goed gemarkeerd wandelpad naar het bergstation (1155 m) van de kabelbaan van Monte di Comino naar het treinstation in Verdasio in de Centovalli.

Natuurlijk kunt u vanaf Monte Comino terug wandelen naar Verdasio. Indien u wilt eten of slapen bij de Alla Chapanna vergeet dan niet te reserveren. En de kabelbaan gaat voor het laatst om 18:00 u voor zover ik heb kunnen bekijken. 

Langs de bergkam die de waterscheiding vormt tussen de valleien van Onsernone en Centovalli slingert het pad zich van het Cominogebergte naar de top van de Pizzo Ruscada. Op 1635 meter hoogte bereikt u de Alp Corte Nuovo, een historisch monument van een verdwenen plattelandsbeschaving en een leven dat vroeger niet altijd even gemakkelijk was, zoals Federico Merz beschreef in zijn boek "De Alpen in het kanton Ticino" uit 1911.

Zelfs in de Centovalli Alpen, namelijk in de Valle di Palagnedra en de Cortenovo Alpen, Ruscada, Tecciolungo, Costa dei Calelli en Lombardone di Borgnone, grazen er nog maar 50 koeien en 260 geiten. In deze vallei hebben onze voorouders de hele zuidhelling ontdaan van bijna alle prachtige bossen die deze aangename heuvels tot 1800 meter hoogte bedekten. Door deze vroegtijdige bosgebieden en de zware emigratie verdorde de bijenteelt steeds meer. Alle weilanden zijn nu overbevolkt met drosera, alpenrozen, jeneverbessen, bosbessen, enz.; de meeste gebouwen moeten worden gerestaureerd en de wegen liggen in puin.

Statistieken voor deze periode laten zien dat op de Alp Corte Nuovo het volgende aanwezig was:

15 koeien

5 rundvlees

40 geiten

3 varkens

voor een productie van:

2 liter melk per dag per koe

2 quintals kaas

1,2 quintal boter

1 kwintaal ricotta

De statistische gegevens van de daaropvolgende jaren bevestigen vervolgens de progressieve achteruitgang en het einde van de broedplaats in de voormalige gemeente Borgnone:

83 runderen in 1926, dat daalde naar 63 in 1946, naar 35 in 1968, naar 23 in 1983 en naar 10 in 2000. Sinds 2001 is dat aantal nul en dat is het nog steeds.

Een soortgelijk lot was er ook voor varkens, waarvan het aantal daalde van 12 in 1926 tot 20 in 1946, tot slechts 1 in 1966 en vervolgens in 1983 volledig verdween;

en voor schapen en geiten daalde het aantal van 244 in 1926 naar 242 in 1946, naar 44 in 1966, naar 94 in 1983, naar 116 in 2000 en vervolgens naar 3 in 2008, om in de daaropvolgende jaren volledig te verdwijnen.

De familie Borgnone, eigenaar van verschillende weilanden op deze berg, kampt al jaren met het probleem van het onderhoud van de verschillende gebouwen. Waar in het verleden vaak ingrepen werden uitgevoerd door bergbeklimmers die, in ruil voor hun diensten aan het behoud van de staat van deze gebouwen, huurverlaging of -amnestie eisten, moeten er tegenwoordig andere oplossingen worden overwogen.

Bij de Alpe Corte Nuovo, dat volgens archiefstukken al in 1879 verhuurd werd, werd begin jaren 80 al gesproken over een mogelijke heropleving van het toerisme. Dit idee bleek echter om verschillende redenen moeilijk te realiseren.

Uiteindelijk leidde de sterke vastberadenheid van het huidige patriciërsbestuur, gecombineerd met de belangrijke steun van de kandidaat voor het Nationaal Park Locarnese en de bijdragen van vele weldoeners, in 2016 tot de restauratie van de kleinste hut. Dit was de eerste stap in de rehabilitatie van de hele Alp.

Met zes slaapplaatsen is deze kleine, comfortabele hut niet alleen bereikbaar vanuit Comino en de Onsernone-vallei, maar ook vanuit Costa en Lionza, en vanuit de nabijgelegen Vigezzo-vallei. De hut werd officieel geopend op 29 juli 2017 en is beschikbaar voor wandelaars die willen overnachten en willen genieten van een prachtig uitzicht over de hele regio vanaf deze betoverende plek in de Centovalli-vallei.

Een moderne manier om het verleden te herdenken en de realiteit van de vallei te laten herleven. Een initiatief dat door bergliefhebbers al zeer gewaardeerd wordt en daarom zeker ondersteund moet blijven worden.

Aan te raden kaartmateriaal:

• 1311 Comologno 
• 276 Val Verzasca
• 276T Val Verzasca
• 276S Val Verzasca

Kaartmateriaal voor de omgeving:

• 1312 Locarno 
• 286 Malcantone
• 285 Domodossola
• 275 Valle Antigorio
• 285T Domodossola
• 275T Valle Antigorio
• 286T Malcantone
• 275S Valle Antigorio

Het is ten zeerste aan te raden om stokken mee te nemen. Tessin is zeer geschikt om te starten met bergwandelingen met kinderen. Gebruik harnas, helm en touwen. Zekerheid en veiligheid moeten altijd voorop staan. Geef zelf het goede voorbeeld.